Маҳаллий кино саноати миллий маданият ва санъатни ривожлантиришга, ёшларни садоқат ва ватанпарварлик руҳида тарбиялашга, кекса авлодга ҳурмат-эҳтиром кўрсатишга бебаҳо ҳисса қўшмоқда. Кино инсон билимини орттиришда муҳим роль ўйнайди, унинг бой мазмуни эса аҳолининг билимдонлик даражасига бевосита таъсир қилади.

Шу билан бирга, мазкур соҳадаги ишларнинг ҳақиқий ҳолати миллий кино саноатининг жадал ривожланишига, жаҳон кино бозорида рақобатбардошликни оширишга, уни чет элда тарғиб қилишга тўсқинлик қиладиган бир қатор ҳал этилмаган муаммолар мавжудлигидан далолат бермоқда. Хусусан:

биринчидан, ишлаб чиқилаётган кино маҳсулотларининг мафкуравий-бадиий даражасининг пастлиги, сценарийнавислик, режиссёрлик ва актёрлик маҳоратларининг етарли даражада сифатли эмаслиги, ёшлар учун маънавий намуна бўлиб хизмат қиладиган бадиий образларнинг кўпинча мавжуд эмаслиги миллий кинематографиянинг асосий мақсадлари бўлган – ёш авлодни жасорат ва қатъиятлилик руҳида тарбиялаш, ёт “оммавий маданият”га қарши курашиш кабиларни амалга оширишга имкон бермайди;

иккинчидан, кино маҳсулотларини ишлаб чиқариш бўйича давлат буюртмасини бериш юзасидан шаклланган амалиёт татбиқ қилинадиган тартибларнинг очиқлиги ва шаффофлигини, бюджет маблағларидан оқилона ва самарали фойдаланишни, шунингдек, кинематография соҳасида соғлом рақобат муҳитини ривожланишига тўсқинлик қилади;

учинчидан, кино саноати соҳасига хорижий инвестицияларни жалб қилиш стратегияси, ишлаб чиқилаётган кино маҳсулотларининг ўзини оқлаши ва даромад келтиришига қаратилган замонавий маркетинг тадқиқотлари ва аниқ мақсадли кино ишлаб чиқариш дастурларининг мавжуд эмаслиги миллий кинематографиянинг юқори зарар билан ишлашига олиб келмоқда;

тўртинчидан, кинопрокат ва республика бўйлаб кино маҳсулотларини етказиб бериш самарасиз тизимларининг мавжудлиги, ишлаб чиқарилган кино маҳсулотларининг етарли даражада тарғиб қилинмаслиги оқибатида аҳолининг суст хабардорлиги кинопрокатчилар даромадларига, кинокомпанияларнинг ижодий ва ишлаб чиқариш ходимларини моддий рағбатлантиришга салбий таъсир кўрсатди, шунингдек, кинотеатрлар тармоғи фаолиятининг тугатилишига олиб келди;

бешинчидан, давлат буюртмаси бўйича ишлаб чиқариладиган кино маҳсулотларига ажратиладиган маблағларнинг етарли эмаслиги, кино ишлаб чиқарувчиларни солиққа тортиш тизимининг самарасизлиги ва юқори солиқ юки кино саноати соҳасининг рентабеллигини чеклайди ва кинематографиянинг умумжаҳон ривожланиш тенденцияларига мувофиқ илғор инновацион ва рақамли технологияларни жорий этишни рағбатлантирмайди;

олтинчидан, кино соҳасидаги кадрлар тайёрлаш тизими замонавий талабларга жавоб бермайди, ихтисослаштирилган, шу жумладан, чет давлатларнинг олий ўқув юртларида талаб юқори бўлган мутахассисларни тайёрлаш, кино санъати вакилларини қайта тайёрлаш ва малакасини ошириш ишлари ташкил этилмаган;

еттинчидан, муаллифлик ҳуқуқи объектларини, шу жумладан, кино маҳсулотларининг ноқонуний тарқатилишини аниқлаш ва бартараф этиш, улар билан рухсатсиз фойдаланишдан ишончли ҳимоя қилиш, қароқчиликка қарши курашишнинг аниқ механизмлари мавжуд эмаслиги кино маҳсулотларининг асл нусхаларини юқори даражада ноқонуний айланмасига ва мамлакатдаги кинокомпаниялар ва кинотеатрларга сезиларли зарар етказилишига олиб келади;

саккизинчидан, маҳаллий киноленталарни жаҳонга машҳур халқаро кинофестивалларга тақдим этиш, шу жумладан, уларда иштирок этиш бўйича тизимли ишлар олиб борилмаяпти, маданий ўзаро алмашинув даражасининг пастлиги эса миллий кинематографияни чет элда фаол тарғиб қилинишига ва унинг жаҳон кино майдонига қўшилишига имкон бермаяпти.

Мамлакатда кино саноатини янада ривожлантириш, кинокомпаниялар танловининг шаффофлигини таъминлаш, кинематография соҳасида малакали мутахассисларни тайёрлаш, замонавий технологиялардан фойдаланган ҳолда ишлаб чиқарилаётган маҳсулотлар сифатини ошириш, шунингдек, халқаро ҳамкорликни мустаҳкамлаш мақсадида:

1. “Ўзбеккино” Миллий агентлиги (кейинги ўринларда “Ўзбеккино” МА деб юритилади), Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги, Адлия вазирлиги, Хусусийлаштирилган корхоналарга кўмаклашиш ва рақобатни ривожлантириш давлат қўмитаси ҳамда “Ўзбекфильм” АЖ акциядорларининг қуйидаги таклифларига розилик берилсин:

“Ўзбекфильм” акциядорлик жамиятини жамият таркибидан чиқиб кетадиган акциядорлар билан ҳисоб-китобни амалга оширган ҳолда “Ўзбекфильм” давлат унитар корхонасини қайта ташкил этиш;

“Ҳужжатли фильмлар киностудияси” давлат унитар корхонасини мамлакатнинг давлат ва жамият ҳаётида амалга оширилаётган бунёдкорлик ишларининг энг муҳим йўналишларида эришилган ютуқларни тасвирга олиш ва уларни кейинчалик архивлаштириш бўйича вазифаларни юклаган ҳолда “Ҳужжатли ва хроникал фильмлар киностудияси” давлат унитар корхонаси сифатида қайта номлаш;

“Ўзбеккино” МАнинг ҳудудий бўлинмалари негизида уларнинг штатлар сони, бино ва бошқа моддий-техника базаси, шунингдек, 2020 йилнинг 1 январига қадар муддатда амалдаги молиялаштириш манбаларини сақлаган ҳолда “Республика кинопрокат маркази” давлат унитар корхонасининг филиалларини ташкил этиш;

“Ўзбекистон киноарбоблари ижодий уюшмаси” давлат муассасасини унинг балансида бўлган мол-мулк ва бошқа моддий-техник қимматликларни (кўчмас мулкни бепул фойдаланишга) топшириш орқали нодавлат нотижорат ташкилоти сифатида қайта ташкил этиш.

Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги бир ой муддатда янги ташкил этиладиган нодавлат нотижорат ташкилотини давлат рўйхатидан ўтказилишини таъминласин, унинг устав органларини шакллантиришда зарурий амалий ёрдам кўрсатсин.

2. Шундай тартиб ўрнатилсинки, унга кўра:

2019 йилнинг 1 январидан бошлаб, “Ўзбеккино” МА Бадиий кенгаши томонидан давлат буюртмаси асосида суратга олинадиган киномаҳсулотларнинг йиллик тематик режаси юзага келаётган вазият, ижтимоий-сиёсий, ижтимоий-иқтисодий, маданий-гуманитар ва бошқа соҳаларда амалга оширилаётган янгиланишлар, шунингдек, аҳолининг мазмунли кинофильмларга бўлган реал эҳтиёжидан келиб чиқиб шакллантирилади;

ишлаб чиқариладиган бадиий фильмларни давлат буюртмаси бўйича ишлаб чиқариладиган бадиий фильмларнинг йиллик ҳажмига нисбатан фоизда жанрлар бўйича квоталаш тизими жорий этилади;

2019 йил 1 январдан бошлаб, мулкчилик шаклидан қатъий назар, мамлакатдаги барча кинотеатрларда намойиш этиладиган маҳаллий бадиий фильмлар намойиши ҳажмларини – суткада иккитадан кам бўлмаган шу каби тўлиқ метражли фильмлар билан, 2021 йил 1 январдан эса ойлик экран вақтининг 25 фоизидан кам бўлмаган, байрам кунлари 40 фоиздан кам бўлмаган миқдорда квоталаш тизими жорий этилади;

давлат буюртмаси бўйича ишлаб чиқариладиган бадиий фильмларнинг смета харажатларида кўрсатилган маблағнинг 10 фоизи фақатгина уларнинг рекламаси ва телевидение, радио ва Интернет тармоқларидаги пиар-компаниясига, шунингдек, ташқи рекламасини жойлаштириш учун фойдаланилади;

давлат буюртмаси бўйича кино маҳсулотларини Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси тизимидаги телерадиоканалларда реклама қилиш, миллий телерадиокомпания телеканалларида намойиш қилишда “Ўзбеккино” МАнинг шахсий кино маҳсулотлари учун муаллифлик ва мулкий ҳуқуқларига риоя қилган ҳолда, имтиёзли шартларда амалга оширилади;

кинокомпанияларнинг, мулкчилик шаклидан қатъий назар, давлат буюртмаси бўйича кино маҳсулотларини ишлаб чиқаришдаги иштироки фақат “Ўзбеккино” МА томонидан қонун ҳужжатларига асосан ташкил этиладиган танлов асосида амалга оширилади;

“Ўзбеккино” МА Бадиий кенгаши таркиби продюсерлар, адиблар, тарихчилар, кинооператорлар, режиссёрлар, кинопрокатчилар, кинотанқидчилар, психологлар, кинематография соҳасидаги нодавлат ташкилотлар вакиллари ва бошқа мутахассислардан шакллантирилади ва Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси билан келишилган ҳолда “Ўзбеккино” МА томонидан тасдиқланади;

“Ўзбеккино” МА Бадиий кенгаши таркибига, Кенгаш томонидан қабул қилинадиган қарорларга бевосита ёки билвосита манфаатдор бўлган шахсларнинг киришига ва уларнинг танловда иштирок этишига йўл қўйилмайди.

“Ўзбеккино” МА Бадиий кенгаши томонидан давлат буюртмаси бўйича киномаҳсулотни ишлаб чиқариш юзасидан шартномада белгиланган киномаҳсулотлар ишлаб чиқаришнинг ҳар бир босқичи якунида, тайёр маҳсулот, режиссёрлик сценарийсига, харажатлар сметаси параметрларига, суратга олиш жараёнининг техник ва технологик талабларига мослигини ҳамда бошқа талабларга риоя этилиши юзасидан баҳолангандан сўнг, ушбу киномаҳсулот (унинг қисмлари) қабул қилинади.

“Ўзбеккино” МА Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Лойиҳа бошқаруви миллий агентлиги, Молия вазирлиги, Адлия вазирлиги ва бошқа манфаатдор идоралар билан биргаликда 2018 йил 1 октябрга қадар муддатда давлат буюртмаси бўйича ишлаб чиқариладиган кино маҳсулотлари учун конкурс ташкил этиш ва уни ўтказиш тартиби, шу жумладан, конкурсда қатнашадиган кинокомпаниялар учун талабларни назарда тутувчи ҳукумат қарори лойиҳасини Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасига киритсин.

3. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 7 августдаги ПҚ–3176-сон қарори билан ташкил этилган Миллий кинематографияни янада ривожлантириш чора-тадбирлари дастурини амалга ошириш бўйича Республика комиссиясининг:

2019/2020 ўқув йилидан бошлаб Ўзбекистон давлат санъат ва маданият институтининг иқтидорли битирувчиларини ҳамда институтда “Ижро этувчи продюсер” ва “Кинорежиссура ва кинодраматургия” йўналишлари бўйича дастлабки саралашдан ўтган бакалавр даражасига эга миллий кинематография соҳасининг мутахассисларини С.А.Герасимов номидаги Бутунроссия кинематография давлат институти (кейинги ўринларда – БКДИ) қошидаги “Кино ва телевидение”нинг олий курсларига ўқишга юбориш;

2019/2020 ўқув йилидан бошлаб Ўзбекистон давлат санъат ва маданият институти бакалавриатининг ихтисослашган йўналишлари иқтидорли битирувчилари учун БКДИ ассистентура-стажировкасида “Ижро этувчи продюсер”, “Драматургия” ва “Аудиовизуал санъат режиссураси” мутахассисликлари бўйича ўқишларни ташкил этиш;

2020/2021 ўқув йилидан бошлаб Тошкент шаҳрида кинематография соҳасининг малакали кадрларини тайёрлаш бўйича БКДИ филиалини (қўшма факультетини) очиш, ўқитувчилик фаолиятига БКДИ юқори курсларида ва ассистентура-стажировкасида аввал тайёргарликдан ўтган мутахассисларни, шунингдек, мастер-класслар ўтказиш учун институт профессор-ўқитувчиларини жалб қилиш тўғрисидаги таклифлари маъқуллансин.

4. “Ўзбеккино” Миллий агентлиги Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги, Маданият вазирлиги ва Ташқи ишлар вазирлиги билан биргаликда 2018 йил 1 декабрга қадар бўлган муддатда БКДИ юқори курсларида ва ассистентура-стажировкасида Ўзбекистон давлат санъат ва маданият институти битирувчилари ҳамда республика мутахассислари ўқишини ташкил этиш, шунингдек, Тошкент шаҳрида институт филиалини (қўшма факультетини) очиш бўйича БКДИ раҳбарияти билан музокаралар ўтказсин.

Белгилансинки:

БКДИ юқори курсларида ва ассистентура-стажировкасида ўқишга юбориладиган шахслар сони “Ўзбеккино” Миллий агентлиги томонидан Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги билан биргаликда тегишли соҳа мутахассисларига бўлган эҳтиёждан келиб чиққан ҳолда белгиланади ва Вазирлар Маҳкамаси томонидан тасдиқланади;

БКДИ юқори курсларида ва ассистентура-стажировкасида ўқиш билан боғлиқ харажатлар Ўзбекистон Республикаси Ташқи ишлар вазирлигининг Мутахассисларни хорижда тайёрлаш ва ватандошлар билан мулоқот маркази томонидан марказга ушбу мақсадлар учун ажратиладиган маблағлар доирасида молиялаштирилади;

БКДИ олий курсларида ва ассистентура-стажировкасида ўқиш учун саралашдан муваффақиятли ўтган номзодлар билан шартномалар тузилади. Шартномаларда номзодларнинг Ўзбекистон Республикаси ҳудудида, шу жумладан, Ўзбекистон давлат санъат ва маданият институтида ҳамда БКДИнинг Тошкент шаҳрида ташкил этиладиган филиалида (қўшма факультетида) камида уч йил муддатда меҳнат фаолиятини амалга ошириш мажбурияти белгилаб қўйилади.

5. Қуйидагилар асосий вазифалари этиб белгиланган “Ўзбеккино” Миллий агентлиги ҳузурида Киноиндустрия соҳаси ходимларини қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш маркази (кейинги ўринларда – Марказ) ташкил этилсин:

киноиндустрия соҳасининг, мулкчилик шаклидан қатъий назар кинокомпанияларнинг ижодий-ишлаб чиқариш, техник ва бошқа ходимларини шартнома асосида режиссура, продюсерлик, актёрлик маҳорати, кинооператорлик, анимация ва бошқа йўналишлар бўйича қайта тайёрлаш ҳамда уларнинг малакасини ошириш;

назарий жиҳатдан тайёрлашни амалий ишлар билан интеграция қилиш, киноиндустрия соҳасида тажрибага эга малакали ўқитувчилар ва мутахассисларни, шунингдек, хорижий экспертларни қайта тайёрлаш

ва малака ошириш жараёнларига жалб қилиш;

методик ва ахборот базасини яратиш, яхшилаш, доимий янгилаб бориш, киноиндустрия соҳаси ходимларини қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш бўйича зарур ўқув қўлланмалари ҳамда тавсияларини ишлаб чиқиш;

киноиндустрия соҳаси ходимларини хорижий кинокомпанияларда қайта тайёрланиши ва уларнинг малакаси оширилишини ташкил этиш, чет эллик ҳамкорлар билан яқин алоқаларни йўлга қўйиш.

Белгилаб қўйилсинки:

Марказ давлат унитар корхонаси шаклида ташкил этилади;

Марказ киноиндустрия соҳасининг, мулкчилик шаклидан қатъий назар кинокомпанияларнинг ижодий-ишлаб чиқариш, техник ва бошқа ходимларини ўқитиш учун олинадиган маблағлари, шунингдек, қонун ҳужжатларида тақиқланмаган бошқа манбалар ҳисобидан молиялаштирилади;

Марказга “Ўзбеккино” Миллий агентлиги бош директори томонидан лавозимга тайинланадиган ва эгаллаб турган лавозимидан озод этиладиган директор раҳбарлик қилади.

6. Қуйидагилар:

“Ўзбеккино” Миллий агентлиги ҳузуридаги Киноиндустрия соҳаси ходимларини қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш маркази тузилмаси 1-иловага мувофиқ;

Ўзбекистон Республикасида киноиндустрияни янада такомиллаштириш “Йўл харитаси” 2-иловага мувофиқ;

“Учта шаҳар”, “101” ва “Қаҳрамонлар” лойиҳаларини амалга ошириш “Йўл харитаси” 3-иловага мувофиқ тасдиқлансин.

“Учта шаҳар” лойиҳасини амалга ошириш доирасида комплекс ташкилий-техник ва ҳуқуқий масалаларнинг сифатли ҳамда ўз вақтида ҳал этилиши учун:

Ўзбекистон Республикаси Бош вазирининг ўринбосари – Ўзбекистон Республикаси Инвестициялар бўйича давлат қўмитасининг раиси С.Р.Холмуродов – “Халқ дипломатияси шаҳри” мажмуи қисми юзасидан;

Ўзбекистон Республикаси Бош вазирининг ўринбосари А.А. Абдуҳакимов – “Этношаҳар” мажмуи қисми юзасидан;

Ўзбекистон Республикаси Бош вазирининг ўринбосари – “Ўзбекнефтгаз” АЖ бошқарувининг раиси А.С.Султонов – “Киношаҳар” мажмуи қисми юзасидан шахсан жавобгар эканлиги белгилаб қўйилсин.

7. “Ўзбеккино” Миллий агентлиги Ўзбекистон ёшлар иттифоқи, Ўзбекистон кинематографиясини ривожлантириш маркази, Ўзбекистон Республикаси Ташқи ишлар вазирлиги, Маданият вазирлиги ва Молия вазирлиги билан биргаликда ҳар йили энг яхши маҳаллий кино маҳсулотларини Канн, Берлин, Венеция, Роттердам, Пусан, Москва ва бошқа машҳур халқаро кинофестивалларда, шунингдек, жаҳоннинг йирик нуфузли кинобозорларида намойиш этилишини таъминласин.

Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги “Ўзбеккино” Миллий агентлигининг асослантирилган ҳисоб-китоблари бўйича халқаро кинофестиваллар ва кинобозорларда маҳаллий кино маҳсулотларини намойиш этиш билан боғлиқ харажатларни молиялаштириш учун “Ўзбеккино” Миллий агентлиги қошидаги Миллий кинематографияни ривожлантириш жамғармаси маблағларини ҳисобга олган ҳолда бюджет маблағларини ажратсин.

8. 2018 йил 1 августдан бошлаб “Ўзбеккино” Миллий агентлиги марказий аппаратининг ходимларига уларнинг меҳнатига ҳақ тўлаш ойлик жамғармасининг 100 фоизи миқдорида Ўзбекистон Республикаси Давлат бюджети маблағлари ҳисобидан тўланадиган шахсий устама белгилансин.

9. 2020 йил 1 январгача бўлган муддатга:

кино маҳсулотларини ишлаб чиқариш ва уларнинг прокати билан шуғулланувчи ташкилотлар барча турдаги солиқлар ва мажбурий ажратмалар тўлашдан, бундан Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги ҳузуридаги Бюджетдан ташқари пенсия жамғармасига ажратмалар мустасно, шунингдек, ўрнатилган тартибда шакллантириладиган рўйхат бўйича олиб кириладиган кино ишлаб чиқариш ва кино намойиш этиш ускуналари учун божхона тўловларидан (божхона расмийлаштируви йиғимидан ташқари);

“Ўзбеккино” Миллий агентлиги ўрнатилган тартибда шакллантириладиган рўйхат бўйича “Ўзбекфильм”, “Ҳужжатли ва хроникал фильмлар киностудияси”, “Республика кинофонди”, “Республика кинопрокат маркази”, “Мультипликацион фильмлар студияси” давлат унитар корхоналарини қайта қуриш ва жиҳозлаш доирасида олиб кириладиган кино ишлаб чиқариш ҳамда кино намойиш этиш ускуналари учун божхона тўловларидан (божхона расмийлаштируви йиғимидан ташқари) озод этилсин.

10. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси мазкур қарор талаблари, шунингдек, киноиндустрия соҳасидаги бошқа устувор вазифаларни ҳисобга олган ҳолда Ўзбекистон Республикаси Президенти девонига:

а) 2018 йил 1 августга қадар кинематография соҳасида талаб юқори бўлган кадрларни (кинодраматург, кинорежиссёр, кинопродюсер ва бошқалар) тайёрловчи янги факультет очишни назарда тутган ҳолда Ўзбекистон давлат санъат ва маданият институти фаолиятини янада такомиллаштириш тўғрисидаги Ўзбекистон Республикаси Президенти қарори лойиҳасини;

б) 2018 йил 1 ноябрга қадар:

“Кинематография тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикаси қонуни лойиҳасини;

Ўзбекистон Республикаси ҳудудида хорижий кинокомпаниялар томонидан бадиий фильмларни кинога, видеога тушуришдаги тартиб-таомиллар ва талабларни янада соддалаштиришга доир таклифларни киритсин.

11. Ўзбекистон Республикаси Давлат бюджети маблағлари ва қонун ҳужжатларида тақиқланмаган бошқа манбалар Вазирлар Маҳкамасининг 2018 йил 6 апрелдаги 272-сон қарорининг 4-бандида кўрсатилган ягона кинопрокат электрон тармоғини ишлаб чиқиш, кинотеатрларни оптик толали алоқа линияси орқали кинопрокат тармоғига босқичма-босқич улаш, кинотеатрларда электрон киночипталарнинг тезкор ҳисобини юритиш автоматлаштирилган тизимини жорий қилиш бўйича ишларни молиялаштириш манбалари этиб белгилансин.

12. “Ўзбеккино” Миллий агентлиги Тошкент шаҳри, Чилонзор тумани, Чилонзор кўчаси, 1а-уй манзилига жойлаштирилсин.

13. “Ўзбеккино” Миллий агентлиги Адлия вазирлиги билан биргаликда бир ой муддатда қонун ҳужжатларига ушбу қарордан келиб чиқадиган ўзгартириш ва қўшимчалар тўғрисида Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасига таклифлар киритсин.

14. Мазкур қарорнинг ижросини назорат қилиш Ўзбекистон Республикасининг Бош вазири А.Н.Арипов, Ўзбекистон Республикаси Президентининг Давлат маслаҳатчиси Х.М.Султонов, Ўзбекистон Республикасининг Бош прокурори О.Б.Муродов ва Ўзбекистон Республикаси Президенти Давлат маслаҳатчисининг биринчи ўринбосари Б.М.Мавлонов зиммасига юклансин.

Тошкент шаҳри,

2018 йил 24 июль

ПҚ-3880