Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń
qararı
Elimizde qarakólshilik ónimlerin islep shıǵarıw kólemlerin arttırıw hám olardıń túrlerin kóbeytiwge qaratılǵan keń kólemli strukturalıq ózgerisler ámelge asırıldı.
Ótken waqıt ishinde qarakól hasıl tuqımlı qoylardıń bas sanı derlik 2 esege kóbeyip, tarawda alıp barılǵan ilimiy-izertlewlerdiń nátiyjesinde qarakól qoylarınıń túrleri hám shóldegi ot-jemlik eginlerdiń jańa sortları jaratıldı.
Sonıń menen birge, tómendegiler qarakólshilik tarawınıń jedel rawajlanıwına óziniń keri tásirin kórsetpekte:
birinshiden, qarakól hasıl tuqımlı qoylardıń genetikalıq ózgeshelikleriniń buzılıwı, qoylardıń salmaǵınıń azayıwı;
ekinshiden, shólde ot-jem islep shıǵarıwdı intensivlestiriwdiń ilimiy hám ámeliy tiykarları jaratılmaǵanı, azıqlıq shól ósimlikleriniń perspektivalı sortlarınıń dáslepki tuqımgershiligin shólkemlestiriw jumıslarınıń jolǵa qoyılmaǵanı;
úshinshiden, jaylawlardı rawajlandırıw hám olardıń zúráátligin arttırıwǵa qaratılǵan ilimiy hám innovaciyalıq qollanbalardıń engizilmegeni, jaylawlardaǵı bar suw obektleriniń gónergeni;
tórtinshiden, qarakólshilik penen shuǵıllanıp atırǵan xojalıq júrgiziwshi subektler hám xalıq tárepinen jetistirilgen qoy terisin, qarakól terisin hám júnin satıp alıw, olarǵa ot-jem ónimlerin jetkerip beriwdiń birden-bir sisteması joq ekeni;
besinshiden, qarakólshilik ónimlerin qayta islew hám tayar ónimlerdi islep shıǵarıwǵa qánigelesken kárxanalardıń modernizaciyalanbaǵanı, bul tarawda jańa zamanagóy texnologiyalar tiykarında jumıs alıp baratuǵın kárxanalardıń qurılmaǵanı;
altınshıdan, qarakólshilik tarawında jumıs isleytuǵın xızmetkerlerdi xoshametlew hám qollap-quwatlaw mexanizminiń joq ekeni jáne olardıń unamsızlıǵı.
Qarakólshilik tarawın bunnan bılay da reformalawdı támiyinlew, tarawda násilshilik jumısların ilimiy tiykarda jolǵa qoyıw hám dúnya bazarı talaplarına juwap beretuǵın sapalı qarakól terilerin jetistiriw, Buxara qarakóliniń abıroyın qayta tiklew hám tarawdıń eksport potencialın arttırıw, qarakólshilik ónimlerin islep shıǵarıwdıń kólemin keńeytiw hám jaylawlardan nátiyjeli paydalanıwdı shólkemlestiriw maqsetinde:
Ózbekstan Respublikası Awıl hám suw xojalıǵı ministrligi, Respublikalıq «Qarakólshilik» associaciyası, Ózbekstan awıl xojalıǵı ilimiy-óndirislik orayı hám Buxara wálayatı hákimliginiń:
Qarakólshilik hám shól ekologiyası ilimiy-izertlew institutınıń Buxara filialın (keyingi orınlarda – Filial);
Ózbekstan awıl xojalıǵı ilimiy-óndirislik orayına qaraslı Buxara shól jaylaw ot-jemlik ósimlikler tuqımgershiligi ilimiy-óndirislik orayın (keyingi orınlarda – Oray) shólkemlestiriw haqqındaǵı usınısları maqullansın.
Filialdıń strukturası 1-qosımshaǵa muwapıq hám Oraydıń strukturası 2-qosımshaǵa muwapıq tastıyıqlansın.
Ózbekstan awıl xojalıǵı ilimiy-óndirislik orayınıń bas direktorına, zárúr jaǵdaylarda Filialdıń hám Oraydıń strukturalarına xızmetkerlerdiń tastıyıqlanǵan ulıwma sheklengen sanı hám miynetine haqı tólew qorı sheńberinde ózgerisler kirgiziw huqıqı berilsin.
Tómendegiler Filialdıń tiykarǵı wazıypaları etip belgilensin:
násilshilik hám jasalma tuqımlandırıw jumısların ilimiy tiykarda sistemalı shólkemlestiriw, onda qunlı, eksportqa qolaylı yarım sheńber, qabırǵa tárizli, jalpaq buyra tiplerindegi sur hám qara reńli qarakól qoyları selekciyasın ámelge asırıwǵa ayrıqsha itibar qaratıw;
Buxara wálayatınıń qarakólshilikke qánigelesken fermer xojalıqlarında ilimiy qollanbalardı ámeliyatta sınaw hám onıń unamlı nátiyjelerin óndiriske keńnen engiziw;
hasıl tuqımlı qoshqarlardıń reńi hám tipi boyınsha aymaqlar hám xojalıqlar kesiminde almasıwın shólkemlestiriw;
qarakólshilik tarawı rawajlanǵan shet ellerdiń tájiriybesin hám qarakólshilikte alıp baralıp atırǵan násilshilik hám selekciya jumısların úyreniw jáne bul baǵdarda erisilgen aldınǵı jetiskenliklerdi engiziw.
Tómendegiler Oraydıń tiykarǵı wazıypaları etip belgilensin:
Shól aymaqlarında ot-jem islep shıǵarıwdı intensivlestiriwdiń ilimiy hám ámeliy tiykarların jaratıw, ot-jemge qolaylı shól ósimlikleriniń perspektivalı sortlarınıń dáslepki tuqımgershiligin shılıǵın shólkemlestiriw;
ot-jemge qolaylı shól eginleriniń tuqımları jetistiriletuǵın jerlerge aldınǵı agrotexnikalıq ilajlardı engiziw, ol jerlerdi sapalı tuqımlar menen támiyinlew hám tuqım jetistiriw kólemin keńeytiw;
jaylawlardıń topıraq ıqlım sharayatların esapqa alǵan halda sáykes sortlardı tańlaw hám olardıń tuqımların jedel kóbeytiw;
eroziyaǵa ushıraǵan jaylaw jerlerin anıqlaw hám olardı tiklew jáne zúráátliligin arttırıw ushın ot-jemge qolaylı shól eginlerin egiw jumısların shólkemlestiriw;
qarakólshilikke qánigelesken xojalıqlardıń talabına tiykarlanıp ot-jemge qolaylı eginlerdiń tuqımların jetkerip beriw.
Buxara wálayatı hákimligi bir ay múddette:
Ózbekstan Respublikası Jer resursları, geodeziya, kartografiya hám mámleketlik kadastr boyınsha mámleketlik komiteti, Respublikalıq «Qarakólshilik» associaciyası menen birgelikte Oray tárepinen ot-jemge qolaylı shól ósimlikleriniń tuqımların jetistiriw maqsetinde Buxara wálayatınıń topıraq hám ıqlım sharayatınan kelip shıǵıp 4 uchastka shólkemlestirilip, olarǵa jámi 1000 gektar jaylaw jer maydanların ajıratıp beriw;
Ózbekstan Respublikası Menshiklestirilgen kárxanalarǵa kómeklesiw hám básekilikti rawajlandırıw boyınsha mámleketlik komiteti menen birgelikte Filial hám Oraydı bir imaratta ornalastırıw ilajların kórsin.
Oray respublikanıń basqa da wálayatlarında óz filialların shólkemlestiriwi hám keleshekte Oray jáne onıń filiallarınıń jumısın mámleketlik-jeke menshik sherikshilik tiykarında jolǵa qoyıw múmkinligi belgilensin.
Tómendegiler Qarakólshilik hám shól ekologiyası ilimiy-izertlew institutı (keyingi orınlarda – Institut), Filial hám Oraydıń jumısın qarjılandırıwdıń tiykarǵı dárekleri etip belgilensin:
Institut, Filial hám Oraydı saqlaw, sonıń ishinde, xızmetkerlerdiń miynet haqısı hám oǵan teńlestirilgen tólemlerdi ámelge asırıw ushın ajıratılatuǵın Ózbekstan Respublikası Mámleketlik byudjet qarjıları;
xojalıq jumısınan alınatuǵın dáramatlar;
xalıqaralıq qarjı hám basqa da institutlardıń, shet el shólkemlerindiń grantları, sonday-aq, nızamshılıq penen qadaǵan etilmegen basqa da dárekler;
Ózbekstan Respublikası Innovaciyalıq rawajlandırıw ministrligi tárepinen ótkeriletuǵın tańlawlardıń nátiyjeleri boyınsha ajıratılatuǵın grant qarjıları.
Ózbekstan Respublikası Innovaciyalıq rawajlandırıw ministrligi tárepinen ajıratılatuǵın grant qarjıları qarakólshilik tarawı boyınsha ámelge asırılıp atırǵan anıq qollanba hám joybar baslamaların xoshametlew máseleleri ushın baǵdarlanatuǵını belgilensin.
Ózbekstan Respublikası Qarjı ministrligi Institut, Filial hám Oraydı saqlaw, xızmetkerler ushın byudjet esabınan miynet haqı tólewge baylanıslı qárejetler ushın zárúr qarjılardı 2018-jıl 1-aprelden Ózbekstan Respublikası Mámleketlik byudjeti parametrleri sheńberinde ajıratsın, 2019-jıldan baslap bolsa Ózbekstan Respublikası Mámleketlik byudjetiniń parametrlerinde názerde tutsın.
Oraydıń shól jaylaw ósimlikleriniń tuqımların jetistiriw hám olardı shól aymaqlarında egiwge baylanıslı qárejetler Ózbekstan Respublikası Mámleketlik byudjeti qarjıları esabınan, sonıń ishinde, 2018-jılı 2,5 milliard sum muǵdarında ajıratılatuǵın qarjılar esabınan ámelge asırılatuǵını belgilep qoyılsın.
Ózbekstan Respublikası Ekologiya hám qorshaǵan ortalıqtı qorǵaw boyınsha mámleketlik komiteti eroziyaǵa ushıraǵan jaylaw maydanların tikleniw dáwirinde jaylaw sıpatında paydalanılmawı ústinen turaqlı qadaǵalaw ornatsın.
9 . Ózbekstan Respublikası Awıl xojalıǵı ministrligi:
Ózbekstan Respublikası Awıl xojalıǵı ministrligi janındaǵı Awıl xojalıǵı baǵdarındaǵı joqarı bilimlendiriw mákemelerin qollap-quwatlaw qorınıń qarjıları esabınan Filial hám Orayda zamanagóy joqarı texnologiyalıq ásbap-úskeneler menen támiyinlengen ilimiy laboratoriyalar shólkemlestiriw jáne Oraydı awıl xojalıǵı texnikaları menen támiyinlew ushın zárúr qarjılar ajıratılıwın;
bir ay múddette Joqarı hám orta arnawlı bilimlendiriw ministrligi jáne «Qarakólshilik» associaciyası menen birgelikte awıl xojalıǵı baǵdarındaǵı joqarı bilimlendiriw mákemelerinde 2018/2019 oqıw jılınan baslap qarakólshi selekcioner hám shól ósimlikleriniń jaylawtanıwshısı baǵdarında sırtqı bólimdi shólkemlestiriw boyınsha tiykarlanǵan usınıslar, sonday-aq, Institut strukturasın optimallastırıw hám onıń jumıs nátiyjeliligin bunnan bılay da arttırıw boyınsha Húkimetlik qarardıń joybarı Ózbekstan Respublikası Ministrler Kabinetine kirgiziliwin támiyinlesin.
Sonday-aq:
a) 2023-jıl 1-yanvarǵa shekem qarakólshilik penen shuǵıllanıp atırǵan subektler hám qarakólshilik ónimlerin qayta islew kárxanaları qarakólshilik ushın zárúr bolǵan, respublikada islep shıǵarılmaytuǵın, belgilengen tártipte tastıyıqlanatuǵın dizim boyınsha import etiletuǵın materiallar ushın bajıxana tólemlerin tólewden (bajıxana rásmiylestiriwi jıyımlarınan tısqarı) azat etiletuǵını;
b) qarakólshilik ónimlerin islep shıǵarıwshılar ushın birden-bir jer salıǵı stavkaları 2023-jıl 1-yanvarǵa shekem ózgerissiz qaldırılatuǵını;
v) respublika aymaǵında qarakól terisin hám júnin tayarlaw jáne satıp alıw «Wzbekcharmpoyabzali» hám «Qarakólshilik» associaciyaları sistemasındaǵı kárxanalar tárepinen aldınala 50 procentlik tólem tólew arqalı ámelge asırılatuǵını belgilep qoyılsın.
Ózbekstan Respublikası Awıl xojalıǵı ministrligi, Ekonomika ministrligi, «Wzdonmahsulot» AK, «Wzpaxtayoǵ» AJ, Respublikalıq tovar-shiyki zat birjası, «Wzbekcharmpoyabzali» hám «Qarakólshilik» associaciyaları menen birgelikte bir ay múddette qarakólshilik penen shuǵıllanıp atırǵan subektler tárepinen jetistirilgen qoy terisin, qarakól terisin hám júnin satıp alıw, sonday-aq, olarǵa aralas jem, arpa, paxta shrotı hám sheluxasın jetkerip beriw sisteması engiziliwin názerde tutatuǵın Húkimetlik qarardıń joybarın Ministrler Kabinetine kirgizsin.
Buxara, Qashqadárya, Nawayı hám Samarqand wálayatlarında qarakólshilik tarawında násilshilik-selekciya jumısların jetilistiriw, dúnya bazarı talaplarına sáykes bolǵan básekige shıdamlı qarakól terisin islep shıǵarıw hám onı qayta islewdi qarjılay qollap-quwatlaw maqsetinde «Qarakól» associaciyalarınıń Ózbekstan Respublikası akcionerlik kommerciyalıq Xalıq banki filiallarında ashılatuǵın arnawlı esap-betler túrinde Qarakólshilikti rawajlandırıw qorları (keyingi orınlarda – Qorlar) shólkemlestirilsin.
Qorlardıń tiykarǵı wazıypaları etip:
dúnya bazarında qarakólshilik ónimlerine bolǵan talap hám usınıslardı, qarakólshilik tarawı rawajlanǵan shet ellerdiń aldınǵı tájiriybelerin úyreniw, mamanlıǵın arttırıw máseleleri boyınsha jergilikli qarakólshi qánigelerdiń xızmet saparların shólkemlestiriwdi;
respublika kóleminde hasıl tuqımlı qarakól qoshqarların xojalıqlararalıq almastırıw boyınsha kórgizbeli seminarlar shólkemlestiriw qárejetlerin;
qarakólshilik tarawında jergilikli hám shet el qánigeleriniń qatnasıwında kórgizbeli oqıw-seminarların ótkeriwdi;
respublikada qarakólshilik ónimlerin eksport etiwde qarakólshilik kárxanaların qollap-quwatlawdı;
qarakólshilikke qánigelestirilgen fermer xojalıqları hám násilshilik kárxanalarınıń materiallıq-texnikalıq bazasın jaqsılaw jáne qarakólshilik ónimlerin qayta islew kárxanasın shólkemlestiriw ushın Ózbekstan Respublikası akcionerlik kommerciyalıq Xalıq banki filialları arqalı 3 jıl múddetke 3 procentlik jıllıq stavka boyınsha kredik liniyaların ashıwdı qarjılandırıw bolıp esaplansın.
14. Tómendegiler Qorlardı qarjılandırıw dárekleri etip belgilensin:
fizikalıq hám yuridikalıq shaxslardıń, qayırqomlıq qorlarınıń grantları, qálewi boyınsha tólemleri, shet elli donorlardıń qarjıları;
Qorlardıń waqtınsha bos qarjıların ornalastırıwdan túsetuǵın dáramatlar,
nızam hújjetlerinde qadaǵan etilmegen basqa da dárekler.
Kommerciyalıq banklerdiń óz qarjıları jáne Buxara, Qashqadárya, Nawayı hám Samarqand wálayatları hákimlikleriniń jergilikli byudjetleriniń qosımsha dárekleriniń esabınan usı qarardıń 3-qosımshasına muwapıq Qorlardıń dáslepki qarjıların qáliplestiriw haqqındaǵı baslamaları maqullansın.
Buxara, Qashqadárya, Nawayı hám Samarqand wálayatları hákimlikleri 2019-2020-jıllar dawamında Qorlar qarjılarınıń ózlestiriliwinen kelip shıǵıp, zárúrlikke bola, jergilikli byudjetlerdiń qosımsha dárekleri esabınan tiyisli qarjılar ajıratıw ilajların kórsin.
Ózbekstan Respublikası akcionerlik kommerciyalıq Xalıq bankine «Qarakólshilik» associaciyası quramına kiretuǵın Buxara wálayatı aymaǵında qarakólshilik penen shuǵıllanıp atırǵan kárxanalarda, fermer hám diyqan xojalıqlarında bar qara kól qoylarınıń násilin jaqsılaw maqsetinde sırttan hasıl tuqımlı qoylar satıp alıw jáne wálayatta qarakól terisin, júnin qayta islew kárxanaların shólkemlestiriw, qolda barların modernizaciyalaw joybarların qarjılandırıw ushın Ózbekstan Respublikası Oraylıq bankiniń qayta qarjılandırıw stavkasınan aspaytuǵın stavka boyınsha 30 milliard sum muǵdarında jeńillikli kredit qarjıların ajıratıw usınıs etilsin.
Qarakólshilik penen shuǵıllanıp atırǵan isbilermenlik subektlerine qarjılay járdem kórsetiw maqsetinde jasalma tuqımlandırıw punktlerin modernizaciyalaw hám jańaların shólkemlestiriw, sırttan hasıl tuqımlı qoylar, qarakólshilikke qánigelesken kárxanalar, fermer hám diyqan xojalıqları ushın zárúr texnologiyalıq ásbap-úskenelerdi satıp alıw, qarakól terisin, júnin qayta islew, ot-jemlik shól ósimliklerin jetistiriwge mólsherlengen jaylawlardı rawajlandırıw hám olardıń zúráátliligin arttırıwǵa baylanıslı joybarlarǵa Ózbekstan Respublikası Ministrler Kabineti janındaǵı Isbilermenlik jumısın rawajlandırıwdı qollap-quwatlaw mámleketlik baǵdarlamasınan resurs qarjıları ajıratılıwına, kepillik beriliwine jáne kreditler boyınsha procent qárejetlerin qaplaw ushın kompensaciyalar tóleniwine ruqsat berilsin.
«Wzbekcharmpoyabzali» associaciyası, Buxara wálayatı hákimligi hám Ózbekstan Respublikası akcionerlik kommerciyalıq Xalıq banki 2018-jıl 1-sentyabrge shekem Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2017-jıl 6-yanvardaǵı PQ-2718-sanlı «Azıq-awqat, teri ayaq kiyim hám farmacevtika sanaatındaǵı investiciyalıq joybarlardı qarjılandırıw dáreklerin keńeytiw ilajları haqqında»ǵı qararında názerde tutılǵan kredit liniyalarınıń esabınan Buxara qalasında qarakól terisi shiyki zatın tereń qayta islew kárxanası shólkemlestiriliwin támiyinlesin.
«Ózagrotexsanaatxolding» hám «Ózagrolizing» akcionerlik jámiyetleri qarakólshilik jumısı menen shuǵıllanıtuǵın subektlerge shól jaylaw ot-jemlik ósimlikleriniń tuqımların jetistiriw hám olardı shól aymaqldarında egiwge baylanıslı agrotexnikalıq ilajlardı ámelge asırıw ushın talap etiletuǵın texnikalardı lizing tiykarında jetkerip beriw ilajların kórsin.
Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesi, Buxara, Jizzaq, Qashqadárya, Nawayı, Samarqand hám Surxandárya wálayatları hákimlikleri usı qarardıń 4-hám 5-qosımshalarına tiykarlanıp 2018-2020 jıllarda uzaq shól aymaqlarında qarakól qoyların suwǵarıw obektleri (tik hám shaxtalı qudıqlar)n ońlaw hám jańaların qurıwǵa baylanıslı qárejetler ushın jergilikli byudjetlerdiń qosımsha dárekleri esabınan dáslepki esap-sanaqlarǵa bola, 45 milliard sum qarjı ajıratılıwın támiyinlesin.
Ózbekstan Respublikası Qarjı ministrligi, zárúrlikke bola, Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesi, Buxara, Jizzaq, Qashqadárya, Nawayı, Samarqand hám Surxandárya wálayatları hákimlikleriniń sorawına tiykarlanıp jıldıń aqırına shekem qaytarıw shárti menen usı maqsetler ushın respublika byudjetinen byudjet ssudaları ajıratılıwın támiyinlesin.
Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesi hám tiyisli wálayatlar hákimlikleri Ózbekstan Respublikası Mámleketlik geologiya hám mineral resurslar komitetiniń suwǵarıw obektlerin ońlaw hám qurıw jumıslarınıń maqsetke muwapıqlıǵı boyınsha ornatılǵan tártipte gidrogeologiyalıq juwmaqları jáne qudıqlardı eń maqul orınlarda qazıw boyınsha usınısları tiykarında suwǵarıw obektlerin ońlaw hám jańaların qurıw jumısların ámelge asırıw jáne olardıń saqlanıwı boyınsha qadaǵalaw ornatıw boyınsha juwapker etip belgilensin.
Ózbekstan Respublikası Sırtqı sawda ministrligi Sawda-sanaat palatası, Respublikalıq «Qarakólshilik» hám «Wzbekcharmpoyabzali» associaciyaları menen birgelikte bir ay múddette qarakól terisin xalıqaralıq jún kim zıyat sawdalarında realizaciyalaw hám potencialı joqarı shet elli sheriklerdi tabıw arqalı sırtqı bazarlarǵa shıǵıw, ózbek qarakól terisiniń xalıqaralıq kólemdegi brendin tiklew boyınsha usınısların Ministrler Kabinetine kirgizsin.
Ózbekstan Respublikası Mámleketlik bajıxana komitetine, Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesi Baslıǵına, Buxara, Jizzaq, Qashqadárya, Nawayı, Samarqand hám Surxandárya wálayatları hákimliklerine, qońsılas mámleketlerge shegaralas rayonlardıń hákimlerine qarakólshilik ónimlerin respublikadan sırtqa nızamsız alıp shıǵıp ketiwdiń aldın alıw boyınsha kórilip atırǵan ilajlardıń jetkilikli emesligi kórsetip ótilsin.
Ózbekstan Respublikası Ishki isler ministrligi, Mámleketlik bajıxana komiteti aymaqlıq strukturalarınıń baslıqları, Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesi Baslıǵı, wálayatlar hám rayonlar hákimleri qarakólshilik ónimleriniń, respublikadan sırtqa nızamsız alıp shıǵıp ketiw jaǵdaylarınıń óz waqtında aldın alıw boyınsha jumıslardıń jaǵdayı ushın jeke juwapker ekeni belgilensin.
Ózbekstan Baspasóz hám xabar agentligi, Ózbekstan Milliy málimleme agentligi, Ózbekstan Milliy teleradiokompaniyası «Qarakólshilik» associaciyası menen birgelikte qarakólshilik tarmaǵında ámelge asırılıp atırǵan reformalardıń maqseti, mazmunı hám mánisi xalıqtıń arasında turaqlı túrde keńnen sáwlelendiriliwin támiyinlesin.
Usı qarardıń orınlanıwın qadaǵalaw Ózbekstan Respublikası Bas ministriniń orınbasarı Z.T.Mirzaevqa «Qarakólshilik» associaciyasınıń baslıǵı N.E.Yuldashovqa hám Buxara wálayatınıń hákimi W.I.Barnoevqa júklensin.
Ózbekstan Respublikası
Prezidenti Sh.MIRZIYoEV
Tashkent qalası,
2018-jıl 14-mart