Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń qararı

Mámleketimizdiń jámiyetlik-siyasiy turmısınıń barlıq tarawlarında mámleketlik til imkaniyatlarınan tolıq hám nátiyjeli paydalanıw, bilimlendiriw shólkemlerinde ózbek tilin oqıtıw sistemasın jetilistiriw, onıń tazalıǵın saqlaw hám turaqlı bayıtıp barıw, zamanagóy málimleme texnologiyaları hám kommunikaciyalarına jedel integraciyalasıwın támiyinlew, xalıqaralıq kólemdegi ornın hám abırayın keńeytiw maqsetinde qarar etemen:

Tiykarǵı maqsetler.
Tómendegiler mámleketlik tildi bunnan bılay da rawajlandırıwdıń tiykarǵı maqsetleri etip belgilensin:

a) mámleketimiz jámiyetlik-siyasiy turmısınıń barlıq tarawlarında mámleketlik til imkaniyatlarınan tolıq hám nátiyjeli paydalanıwǵa erisiw;

b) bilimlendiriw shólkemlerinde mámleketlik tildi oqıtıw sistemasın bunnan bılay da jetilistiriw, onıń ilim tili sıpatındaǵı abırayın arttırıw;

v) mámleketlik tildiń tazalıǵın saqlaw hám onıń sózlik baylıǵın turaqlı arttırıp barıw;

g) mámleketlik tildiń zamanagóy málimleme texnologiyaları hám kommunikaciyalarına jedel integraciyasın támiyinlew, bul baǵdarda jasalma intellekt imkaniyatlarınan únemli paydalanıw;

d) mámleketlik tildiń xalıqaralıq kólemdegi ornın hám abırayın arttırıw, sırt el birge islesiw baylanısların rawajlandırıw;

j) elimizde jasap atırǵan barlıq millet hám xalıq wákilleri hám sırt eldegi watanlaslarımızdıń mámleketlik tildi úyreniwi ushın qolaylı sharayatlar jaratıw.

Respublikada mámleketlik til imkaniyatlarınan nátiyjeli paydalanıwǵa erisiw
2020-2030-jılları ózbek tilin rawajlandırıw hám til siyasatın jetilistiriw koncepciyasın 2025-2026-jıllarda ámelge asırıw baǵdarlaması qosımshaǵa muwapıq tastıyıqlansın.
2026-jıl 1-yanvardan baslap respublika dárejesindegi mámleketlik uyımlar hám xojalıq birlespeleriniń oraylıq apparatlarında hám Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesi, wálayatlar hám Tashkent qalası, rayon (qala) hákimliklerinde basqarıw xızmetkerleriniń belgilengen ulıwma sheklengen sanı sheńberinde basshınıń mánawiyat hám mámleketlik til máseleleri boyınsha keńesgóyi lawazımı engizilsin.
Mektepke shekemgi hám mektep bilimlendiriwi ministrligi Joqarı bilimlendiriw, ilim hám innovaciyalar ministrligi menen birgelikte 2026-jıldan baslap:

a) bilimlendiriw tuwısqan tillerde alıp barılatuǵın ulıwma orta bilimlendiriw shólkemleri ushın ózbek tilin úyretiw boyınsha sabaqlıqlardıń jańa áwladın jaratsın;

b) mektepke shekemgi bilimlendiriw shólkemlerinde ózbek tilin úyretiw boyınsha pedagoglar ushın oqıw qollanbaların islep shıqsın;

v) mektepke shekemgi bilimlendiriw jasındaǵı balalar ushın «“Mening ilk izohli luǵatcham”» (“Meniń birinshi túsindirme sózligim”) súwretli sózlik kitabın jaratsın;

g) balalarǵa ózbek tilin úyretiw boyınsha zamanagóy animaciyalıq video hám audio ónimler islep shıǵarılıwın shólkemlestirsin.

Ilimler akademiyası:

a) 2026-jıl 1-iyunǵa shekem kóp tomlıq “Wzbekiston milliy qomusi”n («Ózbekstan milliy enciklopediyasın») elektron tárizde tayarlaw hám járiyalaw boyınsha normativlik-huqıqıy hújjet joybarın Ministrler Kabinetine kirgizsin;

b) 2026-jıl 1-dekabrge shekem “Ona tili. Qomus” («Ana tili. Enciklopediya») kitabınıń baspaǵa tayarlanıwın hám basıp shıǵarılıwın támiyinlesin.

Mámleketlik tildiń málimleme texnologiyaları hám kommunikaciyalarına jedel integraciyalasıwın támiyinlew boyınsha:

a) Sanlı texnologiyalar ministrligi, Joqarı bilimlendiriw, ilim hám innovaciyalar ministrligi, Ilimler akademiyası mápdar ministrlikler hám uyımlar menen birgelikte 2026-jıl 1-mayǵa shekem ózbek tilin jasalma intellekt járdeminde qollap-quwatlawǵa xızmet etetuǵın platforma islep shıǵıw boyınsha normativlik-huqıqıy hújjet joybarın Ministrler Kabinetine kirgizsin;

b) Joqarı bilimlendiriw, ilim hám innovaciyalar ministrligi 2025-jıl 1-dekabrge shekem:

i) jańadan qabıl etilip atırǵan terminler boyınsha jámiyetshilik dodalawda bildirilgen pikir, usınıslardı jazıp barıwshı;
ii) tastıyıqlanǵan jańa sóz hám atamalardı ózinde sáwlelendiriwshi elektron reestrdi júrgiziwshi;

iii)ózbek tilinde basıp shıǵarılǵan tarawlıq, túsindirme hám imla sózliklerin ózinde jámlew hám paydalanıw ushın mólsherlengen elektron platformanı jaratıw boyınsha ilimiy joybarǵa tańlaw járiyalasın.

III. Mámleketlik tildiń tazalıǵın saqlaw, onı bayıtıp barıw hám de ilim tili sıpatındaǵı abırayın arttırıw

Hár jılı oktyabr ayında:

a) Ilimler akademiyası, Joqarı bilimlendiriw, ilim hám innovaciyalar ministrligi, Ministrler Kabineti janındaǵı Ózbek tilin rawajlandırıw qorı ózbek tiliniń dúnya tilleri arasında tutqan ornın hám xalıqaralıq abırayın arttırıwǵa qaratılǵan xalıqaralıq ilimiy-ámeliy konferenciyanı;

b) Joqarı bilimlendiriw, ilim hám innovaciyalar ministrligi elimizdegi joqarı bilimlendiriw mákemelerinde bilim alıp atırǵan sırt elli studentler arasında:

i) ózbek tili boyınsha respublikalıq olimpiadanı;
ii) “Wzbek tili – qalbim tarjimoni” («Ózbek tili- qálbim aynası») tańlawın joqarı dárejede shólkemlestirsin;

v) Ministrler Kabineti janındaǵı Ózbek tilin rawajlandırıw qorı, Joqarı bilimlendiriw, ilim hám innovaciyalar ministrligi mápdar ministrlikler hám uyımlar menen birgelikte ózbek tilin rawajlandırıwǵa qaratılǵan eń jaqsı ilimiy, dóretiwshilik, ámeliy jumıslardı qollap-quwatlaw maqsetinde “Jonajon wzbek tilim” («Janajan ózbek tilim») tańlawın;

g) Respublikalıq Ruwxıylıq hám aǵartıwshılıq orayı, Jaslar isleri agentligi, Ózbekstan Jazıwshılar awqamı, Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesi, wálayatlar hám Tashkent qalası hákimlikleri ministrlikler hám uyımlar menen birgelikte ulıwma milliy diktant joybarın;

d) Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesi, wálayatlar hám Tashkent qalası hákimlikleri hám ministrlikler hám uyımlar 21-oktyabr – Ózbek tili bayramı kúnine baǵıshlanǵan mádeniy-aǵartıwshılıq, ádebiy ilajlar, jańa kitaplardıń prezentaciyaların;

j) Mektepke shekemgi hám mektep bilimlendiriwi ministrligi:

i) ulıwma bilim beriw mektepleri oqıwshıları arasında ózbek tili temasında shıǵarmalar tańlawın;
ii) ózbek tili páni muǵallimleri arasında “Jıldıń eń jaqsı ózbek tili muǵallimi” respublikalıq tańlawın ótkersin.
Mektepke shekemgi hám mektep bilimlendiriwi ministrligi Joqarı bilimlendiriw, ilim hám innovaciyalar ministrligi, “Vatandoshlar” jámiyetlik fondı menen birgelikte hár jılı Áliysher Nawayı atındaǵı xalıqaralıq ózbek tili olimpiadasın ótkerip barsın. Onda olimpiada jeńimpazların respublika joqarı bilimlendiriw mákemeleriniń “filologiya hám tillerdi oqıtıw: ózbek tili hám ádebiyatı” tálim baǵdarına ulıwma qabıllaw kvotasınan tısqarı mámleketlik grant tiykarında oqıwǵa qabıl etiw jolǵa qoyılsın.
Joqarı bilimlendiriw, ilim hám innovaciyalar ministrligi Áliysher Nawayı atındaǵı Tashkent mámleketlik ózbek tili hám ádebiyatı universiteti janındaǵı Mámleketlik tilde jumıs alıp barıw tiykarların oqıtıw hám qánigeligin arttırıw orayı jáne Qaraqalpaqstan Respublikası hám wálayatlarda onıń aymaqlıq bólimlerinde elimizdegi joqarı bilimlendiriw shólkemlerinde bilim alıp atırǵan sırt elli studentlerdi ózbek tilin úyreniw tileginde bolǵan olar oqıp atırǵan joqarı bilimlendiriw shólkemleriniń qarjıları esabınan ózbek tiline biypul oqıtıw kursların shólkemlestirsin.
Milletleraralıq qatnasıqlar hám sırt eldegi watanlaslar máseleleri boyınsha komitet:

a) 2026-jıl dawamında óz qarjıları hám Ministrler Kabineti janındaǵı Ózbek tilin rawajlandırıw qorınıń qarjıları esabınan elimizde jumıs alıp barıp atırǵan milliy mádeniy oraylardıń wákilleri ushın ózbek tiline oqıtıw kursların keńeytiw;

b) Sırtqı isler ministrligi, “Vatandoshlar” jámiyetlik fondı hám mápdar ministrlikler hám uyımlar menen birgelikte “Vatandoshlar” jámiyetlik fondınıń qarjıları esabınan sırt mámleketlerdegi ózbek diasporası shólkemleri janında watanlaslardıń perzentlerine ózbek tilin úyretiwge qánigelesken oqıw orayların shólkemlestiriwge járdemlesiw, olardı zárúr oqıw qollanbaları, sabaqlıqlar hám ádebiyatlar menen támiyinlew ilajların kórsin.

Jaslar isleri agentligi úsh ay múddette ózbek tilin basqa millet hám xalıqlardıń wákillerin, sırt eldegi watanlaslardıń perzentlerin, ózbek tilin úyreniw tileginde bolǵan sırt el puqaraların oqıtıw maqsetinde “Ibrat farzandlari” joybarı menen birgelikte óz aldına jasalma intellekt járdeminde ózbek tilin úyretiw modulin iske qossın. Onda ózbek modulin jaratıw ushın qárejetler Jaslarǵa baylanıslı mámleketlik siyasattı qollap-quwatlaw qorınan ámelge asırılatuǵını názerde tutılsın.
Qarar orınlanıwın shólkemlestiriw, támiyinlew hám qadaǵalaw
Ádillik ministrligi úsh ay múddette nızamshılıq hújjetlerine usı qarardan kelip shıǵatuǵın ózgerisler hám qosımshalar haqqında Ministrler Kabinetine usınıslar kirgizsin.
Usı qarardıń orınlanıwın nátiyjeli shólkemlestiriwge juwapker hám jeke juwapker etip ministrlikler hám uyımlardıń basshıları hám Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesiniń Baslıǵı, wálayatlar hám Tashkent qalası hákimleri belgilensin.
Usı qarardıń orınlanıwın qadaǵalaw Ózbekstan Respublikasınıń Bas ministri A.N.Aripovqa júklensin.

Ózbekstan  Respublikası

Prezidenti   Sh.MIRZIYoEV

Tashkent qalası,

2025-jıl 20-oktyabr