«Ilimde ájayıp jańalıq: Qorǵasın altınǵa aylandı» (+video)

234

Evropa ilimiy toparlarında tariyxıy áhmiyetke iye bolgan ashılıw júz berdi: ilimpazlar qorǵasın elementin altınǵa aylandırıwǵa eristi.

Bul haqqında ABC News basılımı xabar berdi. Burın tek ápsanalar hám alximiklerdiń ármanı sıpatında qaralıp kelgen bul qubılıs endi zamanagóy fizika hám ximiya jetiskenlikleri járdeminde haqıyqatqa aylanıwı múmkin.
Izertlew Evropanıń jetekshi fizikleri hám ximiklerinen ibarat topar tárepinen alıp barıldı. Ilimpazlar yadrolıq reakciya járdeminde qorǵasınnıń atom dúzilisin ózgertip, onı ximiyalıq jaqtan altın menen birdey halǵa keltiriwge erisken. Bul júdá quramalı hám joqarı energiyalı process bolıp, onda bólekshelerdiń tezletkish úskeneleri qollanılǵan. Qánigeler bul ashılıwdıń ámeliy emes, ilimiy qunı joqarı ekenin aytpaqta. Yadro fizikası, materialtanıw hám kvant mexanikası sıyaqlı tarawlarda bul tájiriybe jańa izleniwlerge jol ashıwı múmkin. Sonday-aq, elementler dúzilisin basqarıw arqalı jańa materiallar jaratıw imkaniyatı da payda bolmaqta.
Evropalı ilimpazlar tárepinen qorǵasındı altınǵa aylandırıw boyınsha erisilgen jetiskenlik adamzat tariyxındaǵı eń áyyemgi ilimiy ármanlardan biriniń ámelge asıwın ańlatadı. Bul process ámeliy jaqtan sheklengen bolsa da, ol zamanagóy ilim ushın jańa gorizontlardı ashpaqta hám ilimniń imkaniyatları qanshelli sheksiz ekenin jáne bir márte dálillemekte.

Madinabonu Nasrieva, Anvarxwja Ahmedov (video), ÓzA