(Gúrriń)

-Men bunı jemeymen. Ashtan ólsemde búginnen baslap awqat jemeymen. Usı kúnge shekem hár kimniń nesiybesin jep kiyatırǵan ekenbizǵo,- Dáwlet anasınıń padnosqa salıp kelgen gúrtikti ısırıp jiberdi de, ornınan turıp ketti. Ele kishkeneǵo dep esaplaytuǵın balasınıń úlkeyip, hámme nársege tereń oy juwırta alatuǵın dárejege jetkenin kórgen Múslima bir jaǵınan quwansa, bir jaǵınan ishi iyt jırtqanday qıynaldı.
-Men endi kishkene bala emespen. Toǵızınshı klass boldım. Adamlardıń gápinen sharshap kettim apa. Men urınıń balası ekenmenǵo. Bayaǵıdan berli ákemiz bizlerdi urlıq nárseler menen tamaǵımızdı toydırǵan ekenǵo. Julqınıp shıǵıp baratırıp, qapınıń tutqasın uslawı menen artına qarap turıp, jas tolı názeri menen aytqan onıń gápleri anasınıń birotala jeti nasırın búkti.
Eki kúnnen berli shańaraqta bolıp atırǵan urıs-jánjelden balalarda sharshap ketken edi. Birese qońsılas mámleketlerge barıp kelip, birese awılda júrip, belgili kásip-kári joq bir jaqlardan pul tawıp keletuǵın Niyetbaydıń sırı oylamaǵan jerde ashılıp qaldı. Usı urlıqtıń sebebinen awılınan kóship kelip, paytaxttıń shetlew jerinde qonıs basıp jasap atırǵan ol sheriklesleri menen bir úyge urlıqqa túsken jerinde úy iyesi tárepinen uslanadı. Abaysızlıqta qolǵa túsip, ólgenshe tayaq jegen onı úyine alıp kelip, balalarınıń aldında da sabaydı.
-Mine, kóriń. Sizlerdiń ákeńiz urı. Sizler urınıń ballarısız. Usı nárestelerge haramnan tamaq jegizip júrgen seni arbaǵa tartqızıp, qolıńdı shabıw kerek. Biraq, olay islemeymiz. Seni nızamlı jaza alıwıń ushın , huqıq qorǵaw orınlarına tapsıramız,-dep jábirleniwshi qara dápeń kisiniń gápine Múslima shıdap tura almadı.
-Bul urı bolsa nege miliciyaǵa tapsırmaysań. Nege bul jerge ákelip tursań. Ballarında ne ayıp bar. Endi bular qanday jaǵdayǵa túsetuǵının bileseńbe? Sizdi de miliciyaǵa tapsıraman. Bunday jol tutıwǵa haqqıńız joq.
-Men alıp kelmes edim. Mende de aqıl bar qarındasım. Bul házir ekinshi márte úyimizge urlıqqa túsiwi. Bunnan úsh ay aldın túskeninde bulardı kórip qalǵan kishkene qızımnıń basına urıp, jaraqatlap ketken. Átteń sol waqıtta qolıma túskende óltirer edim.
Qullası ol ne dedi, bul ne dedi menen urıstıń sońı ulǵayıp, qońsı-qobalar da jıynalıp qaldı. Aqırında Niyetbaydı miliciyaǵa alıp ketti.
Bunnan soń shańaraqta kewilsiz kúnler baslandı. Ballardıń da, Múslimanıń da kewil keypiyatı bolmadı. Balları kishkene gezinde awıldaǵı bir úyge urlıqqa túsip, sonnan awıl xalqınıń bulardı kóshirip jibergeninen keyin Múslima kishkene eki balası menen ayırılısıp, tórkinine ketip, biraz waqıt otırdı. Ólerdegi sózin aytıp, bul ádetti qoydım, endi hadal miynet etip, kún keshiremiz degeninen soń balların tiri jetim etpeyin dep qayta qosılǵanı edi. Biraq, «Úyrengen ádet qalama, kótere ber mushıńdı» degenindey, ol bul ádetin taslamadı.
Bul waqıyadan soń Niyetbay topar bolıp islegen urlıq jınayatı menen qamalıp ketti. Balları menen qostarı kúshli ruwxıy túskinlikte qaldı. Kóshede bas kóterip júriw, mektepte klassalasları aldında júzleriniń tómen bolǵanlıǵı olardıń jáne bul jerden qonısın ózgertip kóshiwine sebepshi boldı…
Aradan jıllar ótti. Niyetbay jazasına jarası belgili waqtın ótep úyine shıǵıp keldi. Biraq kóp ótpey jáne ketti… Bul arada ul-qızları er jetip, jańa ómirge qádem tasladı. Músliyma mektepte sipsekeshlik etip, perzentleri qolınan kelgen miynetlerdi islep, kún kórdi. Qatarǵa qosıldı. Átteń, áke ushın perzent juwap bermese de, olardıń islegen hár qanday igri isleri perzenttiń júzin tómen etip, túbinde olardıń baxtına kesirin tiygizer eken. Bir kúni qızı «urınıń qızı» degen tamǵa menen turmısınan ajırasıp, tórkinge qaytıp keldi. Balası bolsa jora-joldası aldında júzi tómen, tili qısıq edi. «Urınıń balası» dep betime aytıp jibermegeyda dep jasaǵan qáweterli ómiri ushın, usı tamǵanı olarǵa áperip ketken ákesi temir tor artında otırıp bir oylanıp kórdimeken.

G.Turdıshova, Qaraqalpaqstan xabar agentligi