Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń Pármanı

Elimizde sudyalar jámiyetshiligi uyımlarınıń rolin túpkilikli arttırıw, ashıq-aydın tártip-qaǵıydalar tiykarında sud uyımların maman kadrlar menen tolıqtırıw, xalıqtıń sud qorǵawında bolıw huqıqın nátiyjeli támiyinlew, sud erkinligi kepilliklerin kúsheytiw maqsetinde, sonday-aq, “Ózbekstan – 2030” strategiyasında belgilengen wazıypalarǵa muwapıq, qarar etemen:
I. Maqsetler.
Tómendegiler sud hákimiyatınıń haqıyqıy erkinligin támiyinlew, sudyalar jámiyetshiligi uyımları jumısınıń nátiyjeliligin arttırıwdıń tiykarǵı maqsetleri etip belgilensin:
(a) sudyalar jámiyetshiligi uyımları jumısında sudyalardıń ózin-ózi basqarıw principin hám sud erkinligine baylanıslı aldınǵı xalıqaralıq standartlardı keńnen engiziwdi támiyinlew;
b) sudyalar korpusın qáliplestiriw tártibin jetilistiriw, bul processte sudyalar jámiyetshiligi uyımlarınıń rolin arttırıw hám olardıń juwapkershilik sheńberin anıq belgilew;
(v) sudyalar jámiyetshiligi uyımları jumısında ashıq-aydınlıqtı támiyinlew, sudyalıqqa talabanlardı tańlawdıń ashıq-aydın tártibin engiziw;
(g) sud sistemasında gender teńlikti támiyinlew imkaniyatların keńeytiw arqalı hayal sudyalardıń úlesin keminde 30 procentke jetkeriw.
II. Sud erkinligine baylanıslı aldıńǵı standartlardı engiziw hám sudyalar jámiyeti uyımlarınıń jumısın jetilistiriw
2. Sudyalar joqarı keńesiniń (keyingi orınlarda – Keńes) nızamshılıqqa sudyanıń almastırılmaslıǵına baylanıslı principti kirgiziw boyınsha tómendegi usınıslarına kelisim berilsin:
(a) sudyalardı gezektegi on jıllıq múddetke tayınlaw (saylaw) tártibin biykarlap, sudyalıq lawazımlarına talabanlardı dáslep bes jıllıq múddetke, keyin ala múddetsiz dáwirge tayınlaw (saylaw) tártibin belgilew;
(b) rayonlararalıq, rayonlıq, qalalıq sudlar baslıqları hám olardıń orınbasarları lawazımlarına talabanlardı anıq ólshemlerge bola sudyalar arasında ashıq tańlaw tiykarında tańlaw tártibin ornatıw;
(v) sudyanıń kásiplik jumısın bahalawda “hadallıq,” “kásiplik uqıplılıq” hám “sudyalıq ádep qaǵıydalarına ámel etiw” talaplarınıń anıq ólshemlerin nızam dárejesinde belgilew.
3. Keńes hám Joqarǵı sudtıń Keńes quramın qáliplestiriw tártibin sudyalar jámiyeti uyımlarınıń qatnasın arttırıw arqalı bunnan bılay da jetilistiriw boyınsha tómendegi usınısları maqullansın:
(a) Keńestiń turaqlı tiykarda jumıs alıp barıwshı sudyaları lawazımlarına talabanlar tiyisli sud sudyaları kvalifikaciyalıq kollegiyaları tárepinen usınılıwı. Onda Keńestiń turaqlı tiykarda jumıs alıp baratuǵın sudyaları lawazımına, qaǵıyda túrinde, sudya sıpatında keminde 7 jıl islegen sudyalardıń kandidaturası kórsetiliwi múmkin;
(b) Keńestiń jámiyetlik tiykarda jumıs alıp barıwshı aǵzaları quramına talabanlar huqıq tarawındaǵı ilimiy hám joqarı bilimlendiriw shólkemleri jáne puqaralıq jámiyeti institutları tárepinen usınıs etiliwi.
4. Keńes Joqarǵı sud penen birgelikte úsh ay múddette Keńestiń turaqlı tiykarda jumıs alıp baratuǵın sudyalarınıń quramın tómendegi sud sudyaları arasınan qáliplestiriw tártibin engiziw boyınsha nızamshılıqqa ózgerisler hám qosımshalardı názerde tutatuǵın normativlik-huqıqıy hújjet joybarın kirgizsin:
(a) Joqarǵı sudtan – eki sudya;
(b) wálayat dárejesindegi sudlardan – jeti sudya;
(v) rayonlar aralıq, rayon, qala sudlarınan – tórt sudya.
5. Keńestiń sudyalıq lawazımlarına talabanlar boyınsha juwmaqlar tómendegi sudyalar jámiyetshiligi uyımları tárepinen beriliwin názerde tutatuǵın tártipti nızamshılıqqa kirgiziw haqqındaǵı usınısına kelisim berilsin:
(a) sudyalardıń mamanlıq kollegiyaları – áskeriy sudlar, Qaraqalpaqstan Respublikası, wálayatlar hám Tashkent qalası sudları, Qaraqalpaqstan Respublikası, wálayatlar hám Tashkent qalası hákimshilik sudlarınıń sudyaları, aymaqlıq áskeriy sudlardıń, rayonlararalıq, rayonlıq, qalalıq sudlardıń baslıqları, baslıq orınbasarları hám sudyaları lawazımlarına talabanlar boyınsha;
(b) Sudyalar joqarı mamanlıq kollegiyası – Joqarǵı sud sudyaları, Qaraqalpaqstan Respublikası, wálayatlar hám Tashkent qalası sudları, Qaraqalpaqstan Respublikası, wálayatlar hám Tashkent qalası hákimshilik sudlarınıń, Ózbekstan Respublikası Áskeriy sudınıń baslıqları hám baslıq orınbasarları lawazımlarına talabanlar boyınsha.
6. Keńes hám Joqarǵı sudtıń sudyalar jámiyetshiligi uyımlarınıń erkinligin arttırıw maqsetinde Keńes hám Sudyalar joqarı mamanlıq kollegiyasınıń birgeliktegi májilisin ótkeriw tártibin biykar etiw haqqındaǵı usınısı maqullansın.
7. Keńes baslıǵına, onıń konstituciyalıq statusınan kelip shıqqan halda, tómendegi wákillikler berilsin:
(a) sudyalar tárepinen Sudyalar ádebi kodeksi normaları buzılǵan yamasa mápler soqlıǵısıwına jol qoyılǵan jaǵdaylarda sudyalardıń qánigelik kollegiyaları tárepinen intizamıy is tiykarsız tamamlanǵan yamasa tayınlanǵan intizamiy jaza sudya islegen qılmısqa muwapıq emes dep tabılǵan jaǵdayda, mamanlıq kollegiyalarınıń tiyisli qararların qayta kórip shıǵıw boyınsha usınıs kirgiziw;
(b) Keńestiń strukturası hám shtat kestesin belgilengen shtat birlikleri sheńberinde erkin tastıyıqlaw.
8. Keńes wákilliklerine tiyisli normativlik-huqıqıy hújjetler joybarları ministrlikler hám uyımlar tárepinen Keńes penen májbúriy tártipte kelisiliwi belgilensin.
III. Sudyalar jámiyetshiligi uyımları jumısında ashıqlıq dárejesin arttırıw hám sud basqarıwın jetilistiriw
9. 2025-jıl 15-dekabrge shekem Keńestiń rásmiy veb-saytında tómendegilerdi ashıq járiyalap barıw ámeliyatı engizilsin:
(a) sud sistemasındaǵı bos turǵan basshılıq hám joqarı turıwshı sudyalıq lawazımlarına tiyisli maǵlıwmatlar hám olardı iyelew ushın tańlawda qatnasıw tártibi;
(b) sud sistemasında sudyalıq lawazımları, sonıń ishinde, basshılıq hám joqarı turıwshı sudyalıq lawazımlarına talabanlardı tańlaw hám tayınlaw boyınsha barlıq basqıshlarǵa baylanıslı maǵlıwmatlar.
10. Keńes jumısına zamanagóy sanlı texnologiyalardı keńnen engiziw, sudyalıq lawazımlarına talabanlardı tańlaw hám úyreniw procesin sanlastırıw maqsetinde:
(a) sudyalıq lawazımlarına talabanlardan artıqsha maǵlıwmatlar talap etiliwine shek qoyıw maqsetinde “Sanlı húkimet” sisteması uyımlararalıq integraciyalasıw platforması Keńestiń málimleme sisteması menen tolıq integraciyalansın;
(b) sudyalar jumısınıń nátiyjeliligin bahalawda jasalma intellekt imkaniyatlarınan paydalanıw jolǵa qoyılsın;
(v) sudyalıq lawazımına talabanlar hám sudyalardıń psixologiyalıq portreti boyınsha sudyanıń kásibine múnásipligin bahalawǵa járdemlesetuǵın elektron baǵdarlamanı jetilistiriw ilajların kórsin;
(g) Keńes májilislerinde jabıq dawıs beriw hám qarar qabıl etiw processlerine sanlı texnologiyalar engizilsin.
11. Keńes jumısınıń nátiyjeliligin arttırıw, zamanagóy sanlı texnologiyalardı engiziw maqsetinde Mámleketlik byudjet esabınan qarjılandırılatuǵın qosımsha 4 shtat birligi ajıratılsın.
12. Keńestiń ulıwma shtat birlikleriniń sheklengen sanı 32, sonıń ishinde, sudya lawazımları – 13, atqarıw apparatı xızmetkerleri – 10, qarjı-xojalıq bólimi xızmetkerleri – 6 etip belgilensin.
IV. Sud erkinligi kepilliklerin kúsheytiw.
13. Keńes (X.Yodgorov), Joqarǵı sud (B.Islamov) hám Bas prokuratura (N.Ywldoshev) úsh ay múddette tómendegiler boyınsha analitikalıq maǵlıwmat kirgizsin:
(a) ádalatcız húkim, qarar, ajırım yamasa qarar shıǵarǵanı ushın juwapkershilikti belgilewshi nızamshılıq normaların sud erkinligine baylanıslı xalıqaralıq standartlar tiykarında qayta kórip shıǵıw;
(b) Keńes aǵzalarınıń sud hákimiyatı erkinligin támiyinlew baǵdarındaǵı jumısına aralasqanı ushın jınayıy juwapkershilik ilajların belgilew;
(v) sudyalar hám sud xizmetkerleri kúnin belgilew.
14. Keńes hám Joqarǵı sudtıń sudyanıń biyǵárezligi hám juwapkershiligi arasındaǵı teń salmaqlılıqtı támiyinlew maqsetinde sudyaǵa intizamıy jaza qollanıw sistemasın ashıq-aydın hám ádalatlı etiw boyınsha tómendegi usınısları maqullansın:
(a) sudyaǵa qarata intizamıy is kórip shıǵılıwında onıń qorǵawǵa bolǵan huqıqın beriw;
(b) tómengi sudyalıq lawazımına ótkeriw intizamıy jaza sharaların engiziw;
(v) intizamıy jaza ámelde bolgan waqıtta joqarı sudyalıq lawazımına usınıs etilmew;
(g) sudyanı intizamıy juwapkershilikke tartıw tiykarlarınıń anıq ólshemlerin belgilew.
V. Sudyalar korpusında gender teńlikti támiyinlew hám ilimiy potencialdı arttırıw.
15. Sudyalar korpusında gender teńlikti támiyinlew maqsetinde:
(a) Keńestiń Ádil sudlaw akademiyasınıń kásiplik qayta tayarlaw kurslarına qabıllawda hár jılı zárúrlikke bola Keńes tárepinen hayal-qızlar ushın kvota belgilew haqqındaǵı usınısına kelisim berilsin;
(b) intaker sudyalar toparı tárepinen Ózbekstan hayal sudyalar associaciyasın shólkemlestiriw boyınsha usınıs islep shıǵılǵanı maǵlıwmat ushın qabıl etilsin.
16. Sud sistemasında keminde bes jıllıq miynet stajına hám ilimiy potencialǵa iye sudyalar nızamshılıqta belgilengen tártipte Ádil sudlaw akademiyasına professor-oqıtıwshı lawazımına tayınlanǵanda Akademiyadaǵı jumısı juwmaqlanǵannan keyin onıń burın jumıs islegen sudyalıq lawazımında jumısın dawam ettiriwi, bos turǵan sudyalıq lawazımı bolmaǵan jaǵdayda, razılıǵı menen aldınǵısına teń basqa sudyalıq lawazımına ótkeriliwi belgilensin.
VI. Pármannıń orınlanıwın shólkemlestiriw, támiyinlew hám qadaǵalaw
17. Sudyalar jámiyetshiligi uyımları jumısınıń nátiyjeliligi hám ashıq-aydınlıǵın bunnan bılay da arttırıw boyınsha “jol kartası” qosımshaǵa muwapıq tastıyıqlansın.
18. Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2020-jıl 7-dekabrdegi “Sudyalardıń haqıyqıy erkinligin támiyinlew jáne sud sistemasında korrupciyanıń aldın alıw nátiyjeliligin arttırıw ilajları haqqında”ǵı PP-6127-sanlı Pármanı 8-bántiniń úshinshi hám tórtinshi abzacları jáne 2-qosımshası óz kúshin joyıtqan dep esaplansın.
19. Keńes (X.Yodgorov) mápdar ministrlikler hám uyımlar menen birgelikte úsh ay múddette nızamshılıqqa usı Pármannan kelip shıǵatuǵın ózgerisler hám qosımshalar haqqında usınıslar kirgizsin.
Usı Pármannıń orınlanıwın nátiyjeli shólkemlestiriwge juwapker hám jeke juwapker etip Sudyalar joqarı keńesiniń baslıǵı X.B. Yodgorov belgilensin.
21. Usı Pármannıń orınlanıwın qadaǵalaw hám orınlaw ushın juwapker shólkemlerdiń jumısın muwapıqlastırıw Ózbekstan Respublikası Prezidenti Administraciyası basshısınıń sud sistemasın reformalaw boyınsha orınbasarı N.J.Xakimovaǵa júklensin.

Ózbekstan Respublikası
Prezidenti Sh.MIRZIYoEV