Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń Baspasóz xatkeri Sherzod Asadov 3-4-aprel kúnleri Samarqand qalasında ótip atırǵan «Oraylıq Aziya – Evropa Awqamı» birinshi sammiti ilajları haqqında ǵalaba xabar quralları ushın bayanat berdi:

«Biz Ózbekstan Respublikası Prezidenti húrmetli Shavkat Miromonovich Mirziyoevtiń basshılıǵında Evropa Awqamı hám regionımız jetekshileri qatnasıwında ótip atırǵan tariyxta birinshi «Oraylıq Aziya – Evropa Awqamı» sammitin qabıl etip atırǵanımızdan quwanıshlımız. Bunday úlken hám áhmiyetli xalıqaralıq ilajdı qabıl etiw bizge maqtanısh baǵıshlaydı.
Bul tariyxıy ilaj dúnya civilizaciyasınıń eń áyyemgi oraylarınan biri – Samarqand qalasında ótip atırǵanı rámziy mánige iye. Ásirler dawamında Ullı Jipek jolınıń bul ullı qalası Shıǵıs hám Batıs arasındaǵı kópir, aǵartıwshılıq, ilim hám sawda orayı bolıp, tek ǵana xalıqaralıq baylanıslardı rawajlandırıwǵa úles qosıp qoymay, tariyxta da máńgi iz qaldırǵan.
Mine, búgin regionımız hám Evropa Awqamınıń jetekshileri Samarqandta jıynalıp, sawda-ekonomikalıq birge islesiw máselelerin hár tárepleme dodalap atırǵanı Samarqand óziniń siyasat hám sawda orayı sıpatındaǵı ornın qayta tiklep atırǵanınan derek beredi.
Oraylıq Aziya, atap aytqanda, Ózbekstan hám Evropa Awqamı arasındaǵı birge islesiw házirgi kúnde pútkilley jańa pátke iye. Ekonomikadan baslap mádeniyatqa shekemgi barlıq baǵdarlarda birge islesiw jedellesti, birgeliktegi sóylesiw maydanları jedel islemekte, zamanımızdıń áhmiyetli mashqalaların sheshiw boyınsha birgeliktegi qatnaslar islep shıǵılmaqta.
Usı mánide, bul sammit qatnasıqlarımızda áhmiyetli basqısh boladı. Samarqandtaǵı ushırasıw nátiyjeleri birge islesiwimizdi jáne de rawajlandırıwımız ushın jańa perspektivalar ashıwı sózsiz.
Ózbekstan hám Evropa Awqamı arasındaǵı birge islesiw bekkemlenip atırǵanı, onı jáne de keńeytiwge isenimli umtılıs qálipleskeninde, álbette, húrmetli Prezidentimizdiń xızmeti úlken, bul mámleketimiz basshısınıń aqılǵa uǵras hám uzaqtı gózlep alıp barıp atırǵan sırtqı siyasatınıń nátiyjesi bolıp esaplanadı.
Erisilgen tiykarǵı jetiskenlikler bul – Ózbekstan hám Evropa Awqamı arasındaǵı tovar almasıw kólemi 6 milliard evrodan astı (2020-jıldan berli 2 esege ósti), Ózbekstan ónimleri eksportı 2020-jılǵa qaraǵanda 4 esege kóbeydi, birgeliktegi kárxanalar sanı 1 mıńnan astı. Evropanıń jetekshi kompaniyaları «jasıl» energetika, infrastruktura, jeńil sanaat, oǵada áhmiyetli shiyki zat resursların qayta islew tarawlarında bir qatar iri kooperaciyalıq joybarlardı ámelge asırmaqta.
Búgin baslanǵan sammit uzaq jıllarǵa mólsherlengen jańa baǵdarlar hám úlken maqsetlerdi belgilep beredi. Bul haqqında sóz bolǵanda, Oraylıq Aziya, sonıń ishinde, Ózbekstan hám Evropa Awqamı arasındaǵı qatnasıqlar dinamikası, házirgi kún tártibi hám perspektivaların Mámleketimiz basshısı «Evronyus»ke bergen eksklyuziv intervyusinde tolıq tallap bergenin atap ótiwdi qáler edim.
Sammittiń birinshi kúninde bolıp ótken waqıyalarǵa toqtap ótpekshimen. Barlıq qatnasıwshı delegaciyalar Samarqandta jıynaldı.
Keshe Evropa keńesiniń prezidenti Antoniu Koshta, búgin Evrokomissiya prezidenti Ursula fon der Lyayen hám Qazaqstan Prezidenti Qasım-Jomart Toqaev, Qırǵızstan Prezidenti Sadir Japarov, Tájikstan Prezidenti Emomali Rahmon, Túrkmenstan Prezidenti Serdar Berdimuhamedov mámleketimizge keldi.
Mámleketimiz basshısı Evropa Awqamı jetekshileri Antoniu Koshta hám Ursula fon der Lyayen xanım menen óz aldına ushırasıwlar, keyin birgeliktegi quramda sóylesiwler ótkerdi.
Ózbekstan menen Evropa Awqamı arasındaǵı kóp táreplemeli birge islesiwdi, bárinen burın, sawda-ekonomika hám investiciya tarawlarında jáne de rawajlandırıw hám bekkemlew máseleleri hár tárepleme kórip shıǵıldı.
EAnıń bas institutlarınıń basshıları Jańa Ózbekstandı qurıw boyınsha ámelge asırılıp atırǵan ekonomikalıq reformalar baǵdarlamasın, sonday-aq, Oraylıq Aziyada jaqsı qońsıshılıq, isenim hám sheriklikti bekkemlew baǵdarındaǵı siyasattı joqarı bahaladı hám isenimli qollap-quwatlaytuǵının bildirdi.
Tárepler innovaciyalar, «jasıl» energetika, taw-kán tarmaǵı, awıl xojalıǵı, transport, logistika, sanlastırıw hám basqa baǵdarlarda birgeliktegi baǵdarlama hám kooperaciyalıq joybarlardı ámelge asırıwǵa kelisip aldı.
Aramızda bekkemlenip baratırǵan doslıq hám kóp táreplemeli sherikliktiń belgisi sıpatında Prezidentimiz hám Evropa Awqamı jetekshileri birgelikte terek ekti.
Sammittiń isbilermenlik baǵdarlaması da bar. Onıń sheńberinde Prezidentimiz Evropa tikleniw hám rawajlanıw bankiniń prezidenti Odil Reno-Basso menen ushırastı.
Bunnan tısqarı, Ózbekstan – EA sóylesiwleri sheńberinde Evropa investiciya bankiniń regionallıq ofisin shólkemlestiriw haqqındaǵı kelisimge qol qoyıldı. Bul abıraylı qarjı institutı wákilxanasınıń Tashkentte ashılıwı mámleketimizdi xalıqaralıq qarjı xabına aylandırıwǵa áhmiyetli qádem boladı.
Prezidentimiz tuwısqan qońsılarımız – Qazaqstan, Qırǵızstan, Tájikstan hám Túrkmenstan prezidentleri menen ushırastı, eki tárepleme qatnasıqlar hám erteńgi sammitke baylanıslı áhmiyetli máselelerdi dodalap aldı.
Sammittiń tiykarǵı ilajları erteń bolıp ótedi. Bul tikkeley, Oraylıq Aziya mámleketleriniń basshıları hám Evropa Awqamı jetekshileriniń májilisi. Onda ekonomikalıq birge islesiwdi bekkemlew, transport tarawındaǵı óz-ara baylanıslılıq, turaqlı rawajlanıw hám ekologiya, gumanitarlıq birge islesiw sıyaqlı keń kólemli máseleler dodalanadı.
Sońında sammittiń eń áhmiyetli nátiyjesi – Oraylıq Aziya hám Evropa Awqamı arasında konstruktivlik sóylesiwdi keńeytiwge, barlıq baǵdarlardaǵı birge islesiwge kúshli pát baǵıshlap, qatnasıqlardı strategiyalıq sheriklik dárejesine alıp shıǵatuǵın Samarqand deklaraciyası qabıl etiliwi kútilmekte.
Soń delegaciyalar basshıları Samarqand klimat forumınıń jalpı sessiyasında qatnasadı. Tiykarǵı itibar ekologiyalıq qáwip-qáterlerge qarsı gúresiw, bul baǵdardaǵı xalıqaralıq birge islesiwdi bekkemlewge qaratıladı.
Bul ilajlar sheńberinde mámleketimiz basshısı bir qatar eki tárepleme ushırasıwlar ótkeredi».

ÓzA