Орол денгизининг қуриган майдонига экилаётган саксовуллар уруғда ва кўчатда экиляпти. Кўчатда экилгани ўсиши мумкин, аммо самолётда экилгани-чи? Самодан сепилган уруғлар шамол билан учиб, битта чуқур жойга йиғилиб қолмайдими?

Айбек Аминов, Қорақалпоғистон Республикаси Ўрмон хўжалиги қўмитаси раиси ЎзА мухбирининг саволларига жавоб берди:

– Йўқ, учиб кетмайди. Уруғлар қумликка сепилади. Эътибор берган бўлсангиз, саксовул, қандим, юлғун каби чўл ўсимликлари уруғларининг шапалоғи бўлади. Шу шапалоқлар ерга тушгандан кейин қумга ёпишиб қолади. Шамол бўлса аксинча уруғнинг устига қум босилиб, унинг ўсиб-ривожланишига яхши имконият яратилади. Саҳроликларда саксовуллар қандай қилиб ўсиб туради дейсиз, уларни бирон киши ерни қазиб уруғни кўмиб экмаган. Уруғи табиий равишда ерга тушиб қумга ёпишиб қолган ва ривожланган.

Ҳозир Қорақалпоғистон ҳудудида Устюрт, Қизилқум, Қорақумдан бошқа Оролқум деган саҳролик ҳам пайдо бўлди. Оролқум айнан Орол денгизининг қуриган майдонида шаклланди. Оролқумдаги самолётда экилган уруғлар аллақачон бўй чўзиб кетган.

Самолёт 20-30 метргача кўтарилиб, уруғ сочиб юборилган пайтда уруғлар 150-200 метр масофада ерга ёйилиб тушади.

Жорий мавсумда Оролнинг қуриган майдонида 450 минг гектар ерга ўрмон барпо қилиш режалаштирилган. Шунинг 35 минг гектарига кўчатдан, 340 минг гектарига уруғдан экилади. Қолган 75 минг гектар майдон аввал экилиб, аммо, сийрак чиққан ерлар саналади. Бу ерларга ҳам қайта экиш ишлари олиб борилади. Бугунги кунгача 220 минг гектардан ортиқ майдонга экиш ишлари амалга оширилди, яъни, режа 50 фоизга яқинлади.

Уруғдан экишнинг асосий ҳиссаси самолётга тегишли. Масалан, 340 минг гектар майдонга уруғдан экиладиган бўлса, шунинг 40 минг гектарига техникалар ёрдамида, 300 минг гектарига эса самолётда экилади. Ўрмонлаштириш тадбирларида дельтапланлардан ҳам фойдаланилмоқда.

Қуриган денгиз ўрнига асосан чўл ўсимликлари бўлган саксовул, юлғун, қандим, қарабарақ экилмоқда. Ўрмонлаштириш ишларига 592 трактор, ускуналар, 4 АН-2 самолёти, 700 нафар ишчи-ходим жалб қилинган.

Мавсум бошидан буён 1150 тоннадан ортиқ чўл ўсимликлари уруғи тўпланди.

 

Е.Қаноатов,  ЎзА