Президентимизнинг 2020 йил 29 июндаги «Ўзбекистон Республикасида коррупцияга қарши курашиш тизимини такомиллаштириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида»ги фармонига мувофиқ Коррупцияга қарши курашиш агентлиги ташкил этилиб, коррупцияга қарши курашнинг янги босқичи бошланди.

Кейинги йилларда коррупцияга қарши кураш бўйича амалга оширилаётган ишларни уч босқичга бўлиш мумкин.

Жумладан, биринчи босқичда, коррупцияга қарши курашишнинг ҳуқуқий асоси яратилди. Хусусан, 2016 йилнинг 13 декабрда бўлиб ўтган Сенатнинг ялпи мажлисида “Коррупцияга қарши курашиш тўғрисида”ги қонун муҳокама қилинди ва маъқулланди. 2017 йилнинг 3 январида эса 6 та боб, 34 та моддадан иборат мазкур қонун Президентимиз томонидан имзоланди.

Ушбу Қонуннинг қабул қилиниши мамлакатимизда аҳамияти бўйича коррупцияга қарши курашда биринчи катта қадам бўлди. Шу кунгача коррупцияга қарши курашда тарқоқ қонун хужжатларидан фойдаланиб келинган, яхлит бир қонуннинг ўзи йўқ эди. Қонунга БМТнинг Коррупцияга қарши конвенциясида ўз аксини топган халқаро ҳуқуқнинг бу борадаги умумэътироф этилган норма ва коидалари киритилди.

Қонуннинг эътиборли томони шундаки, унда коррупцияга қарши курашишнинг мақсади, тушунчалар, принциплар, ушбу фаолиятни амалга оширувчи ва унда иштирок этувчи органлар ҳамда ташкилотлар, тадқиқотлар ва халқаро ҳамкорлик билан бирга коррупцияга қарши курашиш соҳасидаги давлат сиёсатининг асосий йўналишлари белгиланди.

Иккинчи босқичда, коррупцияга қарши курашишнинг институционал ва ташкилий асослари яратилди. Бу борада Президентимизнинг 2019 йил 27 майдаги “Ўзбекистон Республикасида коррупцияга қарши курашиш тизимини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги фармони билан белгилаб берилган устувор йўналишлар муҳим аҳамиятга эга.

Маълумки, бугунги кунда иқтисодиётни юқори даражада ривожлантириш, халқ фаровонлигини ошириш, шунингдек, мамлакатда ишбилармонлик ва инвестиция муҳитини яхшилаш стратегик масала ҳисобланади. Бу борадаги вазифаларни ҳал этишда ҳам коррупцияга қарши курашиш бўйича давлат сиёсатининг самарали амалга оширилиши муҳим.

Шундан келиб чиқиб, фармонда, биринчидан, коррупцияга қарши кураш самарадорлигини янада ошириш, иккинчидан, юқори даражадаги қулай ишбилармонлик ва инвестиция муҳитини яратиш ва учинчидан, Ўзбекистоннинг халқаро майдондаги обрў-эътибори ва рейтингини ошириш асосий ғоя ва мақсад этиб белгиланди. Фармон билан “2019-2020 йилларда коррупцияга қарши курашиш давлат дастури” тасдиқланди.

Коррупцияга қарши курашиш бўйича идоралараро комиссиянинг 48 аъзодан иборат янги таркиби тасдиқланди. Бундан ташқари, Олий Мажлис палаталарида коррупцияга қарши курашиш ва суд-ҳуқуқ масалалари бўйича қўмиталар ташкил этилди. Коррупцияга қарши курашни республиканинг барча ҳудудларида комплекс олиб боришнинг самарадорлигини ошириш мақсадида халқ депутатлари маҳаллий Кенгашларида қонунчиликни таъминлаш ва коррупцияга қарши курашиш бўйича комиссиялар ташкил этилди.

Ҳудудлардаги комиссияларга жойларда коррупцияга қарши курашиш бўйича ишларнинг ҳолатини комплекс ўрганиш ва таҳлил қилиш, тизимли муаммолар тўғрисида Олий Мажлис палаталарининг коррупцияга қарши курашиш ва суд-ҳуқуқ масалалари бўйича қўмиталарига ушбу соҳадаги фаолиятни такомиллаштириш юзасидан таклифлар киритиш ва мунтазам равишда ахборот бериш кўрсатилди.

Қайд этиш керак, давлат ҳокимияти ва бошқаруви органлари, жамоат бирлашмалари ва бошқа ташкилотларга давлат дастури бўйича мақсадларга эришишда самарадорлик индикаторларини ишлаб чиқиш топширилди. Коррупция хавф-хатарларини ўз вақтида аниқлаш ва тўғри баҳо бериш шахсан раҳбарлар зиммасига юклатилди.

Учинчи босқичда, коррупцияга қарши кураш йўлида олиб борилаётган ишларни таҳлил қилган ҳолда унинг институционал асосларини янада такомиллаштиришга алоҳида эътибор қаратилди.

Бугунги давр коррупцияга қарши курашиш самарадорлигини ошириш – коррупция ҳолатларининг сабаб ва шарт-шароитларини аниқлаш, уларни бартараф этишнинг таъсирчан тизимини яратишни тақозо этмоқда. Бу ишларни самарали амалга оширишда фуқаролик жамияти институтлари ва нодавлат секторнинг бошқа вакилларини ҳам жалб қилиш зарур.

Коррупцияга қарши курашиш агентлигининг ташкил этилиши мамлакатимизда коррупцияга қарши курашиш бўйича давлат сиёсатини самарали амалга оширишда янги институт бўлди.

Агентлик, биринчидан, коррупциянинг олдини олиш ва унга қарши курашиш соҳасида давлат сиёсатини шакллантириш ва амалга ошириш, иккинчидан, давлат органлари, оммавий ахборот воситалари, фуқаролик жамияти институтлари ва бошқа нодавлат сектор вакилларининг биргаликдаги самарали фаолиятини таъминлаш, ва учинчидан, мазкур соҳадаги халқаро ҳамкорлик учун масъул бўлган махсус ваколатли давлат органи этиб белгиланди.

Агентлик мамлакатимизда коррупцияга қарши курашиш масалаларини координация, мониторинг ва таҳлил қилиш ва шу асосда давлат сиёсатини ишлаб чиқиш, шунингдек, коррупцион ҳолатларга йўл қўйган мутасадди шахсларни жавобгарликка тортишни таъминлаш каби юқори ваколатларга эга орган ҳисобланади.

Мухтасар айтганда, бугунги кунда Ўзбекистонда ривожланишнинг янги саҳифаси очилмоқда. 2020 йилни “Янги Ўзбекистон” шиори билан бошладик ва юқори марраларни белгиладик. Бу борада коррупцияга қарши курашишнинг самарадорлигини янада ошириш муҳим аҳамият касб этади. Давлатимиз раҳбарининг ташаббуси билан ташкил этилган Коррупцияга қарши курашиш агентлиги ушбу эзгу мақсадларимизни рўёбга чиқаришда катта куч бўлади.