Mámleketimizde sporttıń shaxmat túrin rawajlandırıw boyınsha bir qatar imkaniyatlar jaratılmaqta. Ǵárezsizligimizdiń dáslepki jıllarınan-aq, yaǵnıy 1996-jılı Ózbekstan shaxmat federaciyası – mámleketlik emes kommerciyalıq emes shólkem sıpatında shólkemlestirilip, óziniń átirapına Ózbekstanda jumıs islep turǵan shaxmat sport túri menen shuǵıllanatuǵın shólkemlerdi birlestirdi.

Federaciyanıń joqarǵı uyımı bul – konferenciya esaplanıp, 4 jılda keminde 1 márte shaqırıladı. Konferenciyanıń jumısına federaciya ustavın tastıyıqlaw, oǵan qosımshalar menen ózgerisler kirgiziw, federaciyanıń Prezidentin saylaw hám lawazımınan bosatıw, federaciyanıń atqarıw komitetin tastıyıqlaw jáne federaciya turmısına baylanıslı áhmiyetli máselelerdi kórip shıǵıw sıyaqlı wazıypalar kiredi.
Federaciya óz átirapına Ózbekstandaǵı háwesker hám professional tárizde shaxmat penen shuǵıllanatuǵınlardı birlestiredi.
Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2023-jıl 13-iyundegi «Shaxmattı jáne de xalıq arasında en jaydırıw hám rawajlandırıw boyınsha qosımsha ilajlar haqqında»ǵı qararı qabıl etilip, bul baǵdardaǵı ilajlar jáne de jedellesti.
Respublikamızda 2024-jıldıń ózinde shaxmat boyınsha bir qatar sport jarısları bolıp ótti.
Qaraqalpaqstan Respublikasında búgingi kúnde 42 trener 1196 sportshıǵa shaxmat sport túriniń sırların úyretpekte. Shaxmat sport túrinen respublikamızdıń Nókis qalası hám Nókis rayonlarında 2 klub shólkemlestirilgen bolıp, onda 4 trener tárepinen 45 sportshı shaxmat sport túri menen shuǵıllanıp kelmekte.
Sportshılarımızdıń jetiskenliklerine toqtalıp ótetuǵın bolsaq, usı kúnge shekem ótkerilgen Ózbekstan chempionatlarında shaxmat hám para shaxmat boyınsha sportshılarımız jámi 10 medaldı qolǵa kirgizdi. Sonnan 4 medal para shaxmat, 6 medal shaxmat túrinen jeńip alınıp, jámi 2 altın, 6 gúmis, 2 bronza medal qolǵa kirgizildi.
Sonday-aq, sportshılarımız 2024-jıldıń 1-11-dekabr kúnleri Tayland mámleketiniń Bangkok qalasında shaxmat boyınsha 7, 9, 11, 13, 15 hám 17 jasqa shekemgi mektep oqıwshıları arasında ótkerilgen Aziya chempionatına da nátiyjeli qatnasıp qayttı. Onda shaxmattıń standart baǵdarında 6-12–orındı, rapid baǵdarında 16-18-orındı, blic baǵdarında 10-orınlardı iyeledi.
Bunnan tısqarı 8-jasqa shekemgi jaslar arasında ótkerilgen Ózbekstan chempionatında shaxmattıń standart baǵdarı boyınsha sportshımız Larina Zarina 3-orındı iyeledi. Al, 2024-jılı mektepke shekemgi óspirimler arasında Ózbekstan chempionatında Larina Zarina sıylı 1-orındı, 10-jasqa shekemgi jaslar arasında ótkerilgen Ózbekstan chempionatında blic baǵdarı boyınsha Dilnura Gafurjanova 2-orındı, para shaxmat boyınsha Saparimbet Otiev rapid baǵdarında 1-orındı, klassik baǵdarında 2-orındı iyeledi. Sonday-aq, para shaxmat boyınsha Quralbay Djakashev Ózbekstan chempionatında rapid baǵdarında 2-orındı, klassik baǵdarında 2-orınlardı iyeledi.
Respublikamızda jumıs islep turǵan klublardıń jetiskenliklerine toqtap ótetuǵın bolsaq, 2024-jılı Ózbekstan chempionatında blic baǵdarı boyınsha sportshı qızlarımız Dilnura Gapurjanova 2-orındı, Saidxan Ashıqmamutov blic baǵdarı boyınsha 2-orındı, rapid baǵdarı boyınsha 2-orınlardı iyeledi.
Bunnan basqa 20-30-noyabr kúnleri Tashkent qalasında shaxmat boyınsha ótkerilgen Prezident kubogi xalıqaralıq túrnirinde Maxim Orazmuxammedova, Rayxona Shamuratova, Robiya Medetova, Sarbinaz Mamutovalarda nátiyjeli katnasıp qayttı.
Ótken jılı noyabr ayında Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesiniń Baslıǵı Amanbay Orınbaevtıń basshılıǵında ótkerilgen májiliste, Respublikamız basshısı elimizde sporttıń shaxmat túrin rawajlandırıw baǵdarında ámelge asırılıp atırǵan jumıslarǵa keńnen toqtap ótip, Prezidentimiz tárepinen shaxmattı rawajlandırıw hám ǵalaba en jaydırıw, sportshılar menen trenerlerge qolaylı sharayatlar jaratıw, olardı hár tárepleme qollap-quwatlaw baǵdarında keń kólemli ilajlar ámelge asırılıp atırǵanı atap ótildi.
Sonday-aq, respublikalıq hám xalıqaralıq jarıslarda sıylı orınlar iyeleri jetilisip shıǵıwın támiyinlew baǵdarında wazıypalar belgilenip, anıq tapsırmalar berildi.

Shınında da, shaxmat oyını áyyemgi dáwirlerden-aq adamlarda aqıl jarısı, aqıldı rawajlandırıw oyını sıpatında qaralıp, házirgi kúnde de bul sport túri óziniń áhmiyetin joǵaltqan joq. Bul sport túrin keńnen en jaydırıw ushın sharayatlar jaratıw, álbette, jaslarımız ushın hár tárepleme paydalı.
Prezident qararı hám respublikamız basshısı tárepinen belgilengen wazıypalar sheńberinde respublikamızda aqıl oyını bolǵan sporttıń shaxmat túrin ele de rawajlandırıw, sportshılar ushın sharayatlar jaratıw boyınsha ilajlar belgilenip, bul baǵdardaǵı jumıslar qızǵın dawam etpekte.

Azamat Qalbaev,
Qaraqalpaqstan Respublikası Sport ministriniń orınbasarı.
Qaraqalpaqstan xabar agentligi.