Nyu-York auksion uyi Amerikaning eng qimmat pochta markasi sifatida e’tirof etilgan, Benjamin Franklin surati tushirilgan 1868-yildagi “Z-grill” 1 sentlik markani sotmoqda. Xorijiy OAV xabariga ko‘ra, shu turdagi ikki taniqli brenddan biri bo‘lgan bu noyob marka kim oshdi savdosida 26-yil ichida birinchi marta sotuvga chiqarildi. Ramzning noyobligi filatelistlar qo‘ygan nom bilan bog‘liq.
“Z-grill” kollektor tomonidan eng ko‘p orzu qilingan “Grill” pochta markasiga qo‘yiladigan belgining bir turi bo‘lib, markani qayta ishlatishning oldini olish maqsadida 1867-yil ixtiro qilingan. O‘sha payt amerikaliklar markadan foydalanishni ko‘rsatuvchi bekor qiluvchi siyohni olib tashlashda qiynalar edi. Zigzag naqshi tufayli shunday nomlangan “Z-grill” grilning eng kam uchraydigan shaklidir.
– Bu so‘nggi yarim asrda yig‘ilgan Amerika Qo‘shma Shtatlaridagi eng muhim va qimmatbaho marka to‘plami, – deydi Charlz Shrev. – Har qanday yoki 1 sentlik “Z-grill”ga ega bo‘lish katta muvaffaqiyat emas. AQSH pochta bo‘limi 1870-yillar boshida marka chiqarishni to‘xtatdi. Auksion uyi ma’lumotiga ko‘ra, bugungi kunda dunyoda bir necha xil sertifikatlangan “Z-grill” markalari mavjud – barchasi foydalanish va bekor qilish belgilariga ega.
Yalpi kolleksiyadan tashqaridagi 1 sentlik “Z-grill” markasining saqlanib qolgan boshqa yagona namunasi Nyu-York jamoat kutubxonasida bo‘lib, ushbu majmuaga 1925-yil xayriya tarzida berilgan.
Gross markani 2005-yil Shrev o‘z vakili sifatida “Mystic Stamp Company” bilan 2 970 000 dollarga baholangan “Inverted Jennys” blogi bo‘yicha muzokara olib borganda sotib olgan. Kim oshdi savdosi uyi ma’lumotiga ko‘ra, o‘sha xarid “barcha davrlarning eng yirik marka almashinuvi” sifatida tanilgan.
2007-yildan beri Uilyam Gross xalqaro kolleksiyasidagi markalarni sotadi, 2018-yil Amerika kolleksiyasini sota boshlagan. Ushbu savdodan tushgan mablag‘ni xayriya ishlariga sarflagan.
Agar hammasi joyida ketsa, “Siegel” auksion galereyasi 4-5 million dollarga baholagan 1 sentlik “Z-grill” AQSH tarixidagi eng qimmat pochta markasiga aylanadi. Hozircha rekordchi o‘tgan yil kuzda sotilgan 2 million dollarlik Inverted Jenni, dunyodagi eng qimmat marka esa Britaniya Gvianasidan 2021-yil 8 million dollardan ko‘proq daromad keltirgan 1 sentlik binafsha rangli markadir.
O‘zA