Prezident jaslar menen qızǵın sóylesti

365

Prezident Shavkat Mirziyoev 14-fevral kúni jaslar menen sóylesti. Videoselektor túrinde ótken ushırasıwda jaslar ushın imkaniyatlardı jáne de keńeytiw ilajları dodalandı.

Mámleketimiz basshısı sóziniń basında bul ushırasıwdan quwanıshlı ekenin atap ótip, jaslardı xalqımızdıń altın fondı, dep atadı.
Ózbekstan xalqınıń 60 procentin jaslar quraydı. Hár jılı miynet bazarına 600 mıńnan artıq jigit-qızlar kirip kelmekte. 2030-jılǵa barıp, bul kórsetkish 1 millionǵa jetedi.
Jaslardıń bántligin támiyinlew, umtılıslarına sharayat jaratıw mámleketimizdiń baslı siyasatına aylanǵan. Ótken 8 jılda jas isbilermenlerdiń sanı 3 esege kóbeyip, olar búgin biznes wákilleriniń derlik 40 procentin quramaqta.
Jumıssız jaslar 2 esege azaydı. Jumıssızlıqtan jıraq máhálleler sanı 1 mıń 889 ǵa jetti. «Jaslar dápteri» arqalı ótken jılı 180 mıń jasqa 345 milliard sumlıq járdem kórsetildi.
Aldın joqarı bilimlendiriwde bir orın ushın keminde 10 bala gúres alıp baratuǵın edi. Qısqa dáwir ishinde joqarı oqıw orınlarınıń sanı 3 esege arttırılǵanı nátiyjesinde endi 42 procent jaslar qamtıp alınbaqta. Hayal-qızlarǵa shártnama tólemi mámleket tárepinen qaplap berilip atırǵanı esabınan, olardıń sanı 11 esege kóbeydi.
Óz tarawlarında tabısqa erisip atırǵan ul-qızlardıń qatarı kún sayın keńeymekte. Bir ǵana mısal – házirgi waqıtta dúnyadaǵı abıraylı universitetlerde 1 mıń 500 den aslam studentlerimiz oqımaqta.
Aldıńǵı 25 jıl ishinde mámleket esabınan 800 jigit-qız sırt elge oqıwǵa ketken bolsa, tek ǵana «Еl-yurt umidi» qorı arqalı sońǵı 7 jılda 2 mıń 300 watanlasımız usınday imkaniyatqa iye boldı.
Ilimiy dárejeli jas ilimpazlarımızdıń sanı da 2 esege kóbeyip, 4 mıńnan astı. Kitap oqıw mádeniyatın qáliplestiriw ulıwma milliy háreketke aylandı. Dástúriy túrde ótkerilip atırǵan «Jas kitapqumar» tańlawı qatnasıwshılarınıń sanı 3 millionǵa jetti.
Ásirese, perzentlerimizdiń arasında shet tillerin úyreniwge qızıǵıwshılıq keskin kúsheydi. Sońǵı 3 jılda til úyrenip atırǵan jaslardıń sanı 2 millionǵa jetken bolsa, «IELTS» imtixanınan joqarı ball alǵanlar 5 esege kóbeygen.
Elimizdegi jaslar siyasatı xalıqaralıq jámiyetshilik tárepinen de tán alınbaqta. Ózbekstan Birlesken Milletler Shólkeminiń «Jaslar – 2030» strategiyasın jedel ámelge asırıp atırǵan 10 mámleket qatarınan orın aldı.
Ushırasıwda Prezident jaslar isbilermenligin qollap-quwatlawǵa qaratılǵan 3 áhmiyetli hújjetke qol qoyǵanın málim etti.
Birinshi hújjetke bola, Jaslar agentligi janında qor dúzilip, oǵan 100 million dollar qarjı ajıratıldı. Endi isbilermen jaslarǵa 2,5 milliard sumǵa shekem jeńilletilgen kreditler beriledi, startap joybarlarǵa 2 milliard sumǵa shekem investiciya kirgiziledi.
Ekinshi qarar menen, joqarı oqıw ornı pitkeriwshileriniń bántligin támiyinlew boyınsha jańa sistema jolǵa qoyıladı. Onıń ushın Milliy bankke 100 million dollar baǵdarlap, olardıń baslama hám ideyaların joybarǵa aylandırıw boyınsha bank xızmetleri engiziledi.
Sonday-aq, hújjetke bola, Aloqabank jaslardıń biznes joybarların qollap-quwatlawshı tayanısh bankke aylandırılıp, oǵan 200 million dollar beriledi. Aloqabank ózin-ózi bánt etken jaslardıń joybarları ushın 100 million sumǵa shekem 7 jıl múddetke jeńilletilgen mikroqarız ajıratadı.
Sonday-aq, jeke tártiptegi isbilermen bolǵan, keminde 20 jastı jumısqa alıp, kishi kárxana ashqan hám oqıw orayın shólkemlestirgen jas isbilermenlerge 7 jıl múddetke 5 milliard sumǵa shekemgi jeńilletilgen kredit beriledi. Bank kreditleriniń keminde 30 procenti hayal-qızlar isbilermenligi ushın qaratıladı.
Bizge belgili, bıyıl derlik 5 million 200 mıń xalıqtı bánt etiw mólsherlengen. Onda jaslardıń úlken ornı bar.
Máselen, qıyta jer hám atızınan nátiyjeli paydalanıp, keminde 100 million sum dáramat alǵan jaslarǵa ápiwayılastırılǵan tártipte jer ajıratıladı. Sanaat ipotekası arqalı tayar óndiris maydanın alǵan jas isbilermenge jeńilletilgen shártlerde úskeneler de alıp beriledi. Xızmet kórsetiw tarawında jaslardı jumısqa alıp, keminde 3 million sum aylıq tólegen kárxanalarǵa sociallıq salıq 1 procent boladı.

Qaraqalpaqsha Transliterator | Қарақалпақша Транслитератор, [17.02.2025 11:12]
Kreativ ekonomika tarawlarında jumıs islep atırǵanlardıń 98 procenti jaslar. Ótken jılı bul boyınsha nızam qabıl etilip, huqıqıy tiykarları belgilendi.
Endi aymaqlarda da kreativ industriya parkleri qurıladı. Olardıń rezidentlerine 2030-jıldıń aqırına shekem jeńilletilgen salıq rejimi qollanadı. Bul baǵdarda biznes mektepleri shólkemlestirilip, biznes alıp barıw hám elektron kommerciya sıyaqlı xızmet kórsetiwdiń innovaciyalıq usılları úyretiledi.
Jumıs tabıwda shet tillerin biliw oǵada áhmiyetli. Sonıń ushın shetki aymaqlarda shet tillerine qánigelesken oqıw orayların ashqan maman jaslarǵa 120 million sumǵa shekemgi procentsiz ssuda beriledi. Sonday-aq, jeke menshik oqıw oraylarında shet tillerin úyrenetuǵın jaslarǵa tólemleri «2+6» ay túrinde qaplap beriledi.
IT tarawında «Bir million programmist» joybarına qosımsha 300 mıń jaslar tartıladı. «Sanlı sociallıq ekosistema»nı engiziw boyınsha uzaq múddetli strategiya islep shıǵıladı.
Kámbaǵallıqtan shıǵıwdıń eń nátiyjeli sheshimi de – bul bilimlendiriw. Sonıń ushın bunday shańaraqlardıń perzenti procentsiz tálim krediti, qosımsha grant, shártnama tólemine járdem arqalı oqıwǵa qollap-quwatlanadı. Bilimge qushtar, biraq shańaraqlıq sharayatı awır bolǵan jaslardı sırt elde oqıtıw boyınsha jańa sistema – «Aydın keleshek» joybarı engiziledi.
Jaslar agentligi sırt elde oqıp atırǵan hár bir studentke bas-qas boladı. Bilimli jigit-qızlar dúnyanıń «Top-100» joqarı oqıw orınlarına jiberilip, oqıw hám jasaw qárejetleri qaplap beriledi. Sırt elde oqıp kelgenler milliy kadrlar rezervine kirgizilip, mámleketlik uyımlarǵa tańlawsız jumısqa alınadı.
Bunnan tısqarı, reytingi joqarı xalıqaralıq universitetlerde ilimiy dáreje alǵan 35 jasqa shekemgi jas ilimpazlarǵa turaq jay ushın 10 jıl múddetke 800 million sumǵa shekemgi procentsiz ssuda ajıratıladı. Abıraylı xalıqaralıq pán olimpiadalarında jeńimpaz hám sıylı orın iyeleri bolǵanlar ushın bir mártelik aqshalay sıylıq muǵdarı 5 esege arttırıladı.
Еnergetika, transport, urbanizaciya, zamanagóy arxitektura, medicina baǵdarlarında «Еl-yurt umidi» qorınıń kvotaları kóbeytiledi. Áskeriy bilim beriw orınlarınıń úlgili tıńlawshıları ushın «Joqarı bas sárkarda» mámleketlik stipendiyası engiziledi.
Kelesi oqıw jılınan baslap oqıwshılar arasında injenerlik olimpiadaların hám tańlawlar ótkeriw jolǵa qoyıladı. Jeńimpaz bolǵan pitkeriwshi jaslar texnika joqarı oqıw orınlarına grant tiykarında oqıwǵa kiredi.
Májiliste jas áwladta milliy ruwxıylıqtı qáliplestiriw, ideyalogiyalıq basımlar hám zıyanlı informaciyalardan qorǵaw máselelerine de toqtap ótildi. Tárbiyası awır balalarǵa ayrıqsha mehir-itibar kórsetiw, ómirde ornın tabıwına járdemlesiw zárúr ekenligi aytıldı.
Watansúyiwshilik ruwxın kúsheytiw maqsetinde 10-11-klass oqıwshıları arasında «Vatan tayanchi» háreketi baslandı. Oǵan 300 mıńnan aslam jaslar qamtıp alındı.
Endi bul háreket kásip-óner mektebi, texnikum hám jeke menshik bilimlendiriw shólkemlerinde de jolǵa qoyılıp, 1 million oqıwshı qamtıp alınadı. Olardıń arasında hár qıylı tańlaw hám jarıslar shólkemlestiriledi. Sonday-aq, máhállelerde «Shijoat va ǵayrat» sport oyınları ótkeriledi. Jeńimpaz máhállelerge sport imaratı qurılıp, qurallar menen támiyinlenedi. «Vatan tanchi» hám «Shijoat va ǵayrat» jarıslarınıń jeńimpazlarına áskeriy bilimlendiriw orınlarına kiriw ushın usınıs beriledi.
Sóylesiwde shıǵıp sóylegenler bul reje hám baslamalar jaslar ushın jáne de keń imkaniyatlar jaratatuǵının, olardıń arzıw-umtılısların qollap-quwatlawshı kúsh bolatuǵının atap ótti.
Mámleketimiz basshısı jaslardıń usınısların maqullap, olardı bárqulla qollap-quwatlawǵa tayar ekenin bildirdi.

ÓzA